۱۳ کتاب که راوی آنها شرور داستان است؛ از «گرندل» تا «جادوگر دریا» 

برای تک‌تک‌مان پیش آمده که برایمان جذابیت شخصیت شرور بیشتر از قهرمان قصه شود. شخصیت‌های منفی دیزنی را با لباس‌های شیک و اخلاق منحصربه‌فردشان می‌شناسیم که گاهی با بالا رفتن سن با حداقل یکی از آنها همذات‌پنداری کرده‌ایم. دوست داشتیم در «هری پاتر» بیشتر از دراکو مالفوی بخوانیم. کمتر کسی می‌تواند جذابیت شرور داستان «شبح اپرای پاریس» را نادیده بگیرد. حتی در فیلم‌ها هم شرور محبوبی مثل جوکر در «شوالیه تاریکی» و «هانیبال لکتر» را داریم که انگار با کلام و کارهای غیرمنتظره ما را بیشتر از قهرمان‌های داستان مجذوب می‌کنند. با شناختن بیشتر شخصیت‌های شرور و آنچه از سر گذرانده‌اند، ممکن است اعمال‌شان قابل درک شود و حتی مخفیانه امیدوار باشیم پیروز میدان شوند. همیشه تمایل داریم کمی هم از دید شرور داستان داستان را بخوانیم بلکه شاید به آنها حق بدهیم زیرا شرورْ قهرمان داستان خودش است.

این فهرست تنظیم شده تا ۱۳ کتاب را به شما معرفی کند که شرور داستان بقیه، قصه‌ی خودش را تعریف می‌کند؛ در واقع سمت دیگر داستان را به شما نشان می‌دهد و قضاوتش را به عهده‌ی خودتان می‌گذارد.

لازم به ذکر است که اعمال همه‌ی شخصیت‌های منفی قابل توجیه نیست و بعضی از آنها تماماً شرور هستند. اما این فهرست تنظیم شده تا برخی از شرورهایی را معرفی کند که شاید مستحق فرصتی هستند تا داستان خودشان را تعریف کنند.

۱- سیرسه (Circe) اثر مدلین میلر

«اودیسه‌ی هومر» (Homer’s Odyssey) مملو از شخصیت‌ها و موجودات شرور است، از سیکلوپس و حوری‌های ‌دریایی شیطانی گرفته تا هیولاهای دریایی، سیلا و کریبدیس. اما بدون شک جادوگر قدرتمند، سیرسه، یکی از به‌یادماندنی‌ترین شرورهای اودیسه است. در کتاب هومر به‌عنوان جادوگری بدطینت تصویر شده که مردان را به گراز تبدیل می‌کند تا آنکه در نهایت اودیسه او را شکست می‌دهد و بر او غلبه می‌کند. اما در کتاب سیرسه داستان را از دید خود جادوگر می‌خوانیم. سیرسه الهه‌ای بی‌اهمیت در دنیایی پر از ایزدان مردسالار و مردان فانی منفور است. در این کتاب وزن سنگین جاودانگی سیرسه را حس می‌کنیم و می‌خوانیم که چگونه به جادوگری ماهر تبدیل می‌شود. مدلین میلر همواره به داستان اصلی وفادار می‌ماند اما عمق جدیدی به آن می‌بخشد.

۲- شرور (Wicked: The Life and Times of the Wicked Witch of the West) اثر گرگوری مک‌گوایر

«جادوگر شهر اُز» (The Wizard of Oz) از معروف‌ترین داستان‌های دنیاست. جادوگر سبزپوست شرور هم داستان خودش را دارد که گرگوری مک‌گوایر به بهترین نحو روایتش کرده. در این نسخه جدید جادوگر صرفاً شیطانی نیست بلکه به دلیل داشتن پوست سبز از جامعه طرد شده. این رمان با رویه‌ی سیاسی، اجتماعی و اخلاقی ماهیت خیر و شر را بررسی می‌کند.

۳- گرندل (Grendel) اثر جان گارنر

«بیوولف» (Beowulf) از برجسته‌ترین نوشته‌های آنگلوساکسون و از معروف‌ترین حماسه‌های اروپاست که راجع‌به بیوولف است که هیولایی را می‌کشد و سپس مادر آن هیولا را هم شکار می‌کند. گرندل در بیوولف به انسان‌ها حسادت می‌کند که می‌توانند از زندگی لذت ببرند اما خودش محکوم به گذراندن عمر به بدبختی و در تاریکی شده. این داستان گرندل، هیولایی کریه، است و دوازده سال مبارزه‌ی طاقت‌فرسا با انسان‌ها را روایت می‌کند. گرندل داستانی زیبا در مورد تنهایی و چگونگی پدیدار شدن نفرت است و خودش، مثل بیوولف، کتابی کلاسیک محسوب می‌شود.

۴ـ قلب‌های سیاه (Blackhearts) اثر نیکول کسترومن

ریش‌سیاه (Blackbeard) از معروف‌ترین و ترسناک‌ترین دزدان دریایی تاریخ است که در واقع اسمش ادوارد تیچ درموند بوده؛ شخصیتی تاریخی که شهرتش با افسانه‌های بی‌شماری گره خورده.

در قلب‌های سیاه داستان درموند را می‌خوانیم که پسر تاجر ثروتمندی است. درموند به‌ناچار با دختری نامزد کرده که علاقه‌ای به او ندارد و از زندگی میان مردم طبقه‌ی مرفه خسته شده. خانه و خانواده‌ی خودش در انگلستان را رها می‌کند و به دریا می‌زند بلکه به آزادی برسد.

۵- میراندا و کالیبان (Miranda and Caliban) اثر ژاکلین کری

در نمایشنامه‌ی معروف «طوفان» اثر شکسپیر (The Tempest) کالیبان هیولایی است که به اجبار برده‌ی پروسپروی جادوگر و دختر بی‌گناهش، میراندا، شده. میراندا و کالیبان روایت تازه‌ای از این نمایشنامه را ارائه می‌کند.

میراندا همراه پدرش در انزوا در کاخ متروکی زندگی می‌کند. تنها ساکن دیگر جزیره‌ی دورافتاده‌ای که میراندا و پدرش در آن زندگی می‌کنند پسری وحشی است که از میان دیوارهای فروریخته جاسوسی می‌کند و هدیه‌هایی را برای میراندا می‌گذارد. کالیبان از کودکی رهایش کرده‌اند و تشنه‌ی مهربانی و محبت است. پروسپرو کالیبان را برای آزمایش بزرگی به اسارت خودش درمی‌آورد.

۶- گردابی چنین هایل (Wide Sargasso Sea) اثر جین ریس

با آنکه دریای مسیع سارگاسو خودش بازآفرینی داستانی دیگر است اما به کتابی کلاسیک تبدیل شده. در «جین ایر» (Jane Eyre) آنتونت، همسر اول آقای روچستر، به‌عنوان شخصی شرور وصف شده. در دریای وسیع سارگاسو می‌خوانیم قبل از اینکه از جامائیکا به انگلیس آورده شود و به‌عنوان عروس به آقای روچستر فروخته شود و عقل خود را از دست بدهد، چه کسی بوده.

۷- الیاس هوک (Alias Hook) اثر لیسا جنسن

ممکن است بزرگتر که می‌شویم سخت‌تر با «پیتر پن» همزاد پنداری کنیم؛ پسری که نمی‌خواهد هرگز بزرگ شود و بچه‌های دیگر را هم با خودش همراه می‌کند. این کتاب داستان کاپیتان هوک را روایت می‌کند؛ مردی که نفرین شده تا ابد نقش شرور را برای گروهی از پسران کوچک بدجنس بازی کند.

در این کتاب هوک شخصیت پیچیده‌تری دارد، باهوش و شوخ‌طبع است، و برعکس پیتر پن که در زمان گیر کرده، می‌خواهد زندگی‌اش را تغییر دهد.

۸- اورک‌ها (Grunts) اثر مری جنتل

اگر فیلم فانتزی دیده باشید، کتاب فانتزی بخوانید و یا حتی بردگیم بازی کرده باشید می‌دانید که اورک‌ها موجوداتی بی‌اهمیت محسوب می‌شوند. آنها شرورهای بی‌نام‌ونشانی هستند که اصولاً نقش سیاهی‌لشکر را بازی می‌کنند. این کتاب از زبان اورک‌ها روایت شده و برای طرفداران تالکین و کتاب‌های «ارباب حلقه‌ها» مناسب است که می‌خواهند برای یک بار هم که شده داستان را از زبان دشمنان سرزمین میانه بخوانند.

برای مطالعه بیشتر:

۱۲ سریال درباره جادو و جادوگری برای علاقمندان به دنیای فانتزی

چرا فیلم ژاپنی «گودزیلا منهای یک»، موفق‌ترین اکشن سال بود؟

«هفت مرگ ماریا کالاس»؛ مرگ به روایت مارینا آبراموویچ

جنگ میان نیروهای نیک و شر شروع شده و کاپیتان اشناک و اورک‌های همراهش به هر قیمتی می‌‌خواهند پیروز شوند. با آنکه نیروهای نیک تعدادشان کمتر است اما قرار است پیروز شوند و هیچ‌کس به هزاران‌هزار اورک کشته‌شده اهمیتی نخواهد داد.

۹- چون که عاشق نفرت از منی (Because You Love to Hate Me: 13 Tales of Villainy) اثر نویسندگان متعدد به سرپرستی امری

این کتاب تنها داستان یک شرور نیست بلکه قصه‌ی سیزده شرور را در خودش دارد. سیزده نویسنده دور هم جمع شده‌اند تا روایت سیزده شرور منتخب‌شان را کنار هم بگذارند. از موریارتی در «شرلوک هولمز» تا مدوسا و شرورِ «جک و لوبیای سحرآمیز» در این کتاب قصه‌ای دارند.

۱۰- شرور (Vicious) اثر وی. ای. شوآب

ویکتور و الی در کالج هم‌اتاقی هم بودند؛ پسرهایی باهوش، مغرور و جاه‌طلب که در رابطه با موضوع تجربیات نزدیک به مرگ شروع به تحقیق و مطالعه می‌کنند. به این نتیجه می‌رسند که اگر شخصی تحت شرایط خاص تا لب مرز مرگ برود و برگردد، توانایی‌های فراطبیعی کسب خواهد کرد. وقایع طوری رقم می‌خورد تا ویکتور و الی دشمن هم شوند.

ویکتوریا شوآب داستان افرادی را روایت کرده که با به‌دست آوردن قدرت‌های ابرقهرمانی، قهرمان نمی‌شوند. داستان دوستانی که بزرگترین دشمنان هم می‌شوند.

۱۱- سنگدل (Heartless) اثر مریسا میر

در این روایت،‌ پیش از آنکه ملکه‌ی قلب‌ها فرمانروای سرزمین عجایب شود و سرها را ببرد، می‌خواسته نانوا شود. کاترین توجه پادشاه را جلب کرده و به همین دلیل مادرش نمی‌پذیرد کسی که قادر است ملکه‌ی آینده باشد، بخواهد نانوایی کند. جست، دلقک دربار، وارد زندگی کاترین می‌شود و قضیه را از قبل هم پیچیده‌تر می‌کند. داستان روند شرور شدن کاترین را نشان می‌دهد.

۱۲- جادوگر دریا (Sea Witch) اثر سارا هنینگ

همه با داستان «پری‌دریایی کوچک» آشنا هستند. جادوگر بی‌رحم دریا پری‌دریایی را فریب داد و صدایش را دزدید اما اطلاعات کمی از سرگذشت جادوگر داریم. نمی‌دانیم از کجا آمده و قبل از زندانی‌ کردن روح‌های بی‌شمار چه می‌کرده.

پیش از آغاز قصه‌ی پری‌دریایی کوچک، داستان سه دوست روایت می‌شود؛ یکی ترسناک است، دیگری وفادار و سومی از همان اول مرده. وقتی بهترین دوستش، آنا، غرق شد، در شهر کوچک همه ایوی را طرد کردند چون فکر می‌کنند ایوی جادوگری خبیث است. ناگهان دختری که شباهت عجیبی به آنا دارد سروکله‌اش پیدا می‌شود. با‌ آنکه دختر تازه‌وارد انکار می‌کند اما ایوی اطمینان دارد بهترین دوستش زنده شده و جادو کمکش کرده. دو دختر توجه دو شاهزاده‌ی جذاب را به خودشان جلب می‌کنند و ایوی باور می‌کند ممکن است پایان خوشی در انتظارش باشد.

۱۳- و تاریک می‌شوم (And I Darken) اثر کریستن کاشور

این کتاب بازآفرینی متفاوتی از داستان «دراکولا» است. شاهدخت لادا دراگولای بی‌رحم برای نابودی سلطان، که خودش و برادرش را اسیر کرده، مصمم است. وقتی لادا و برادرش پسر سلطان، محمد، را ملاقات می‌کنند، دنیایشان متحول می‌شود. محمد ناخواسته بین لادا و برادرش قرار می‌گیرد و عشق و وفاداری این خواهر و برادر متزلزل می‌شود،‌ تا حدی که به دشمنی ختم می‌شود.

*پانیذ اشرفی