واروژان، نابغه موسیقی که زود از دنیا رفت 

“واروژان” نامی است آشنا در عرصه ی آهنگ سازی و تنظیم آن که به شخصیتی بزرگ در آسمان هنر ایران به نام “واروژ هاخباندیان” اختصاص دارد. او در ۱۳ آذر ۱۳۱۵ در قزوین متولد شد و پس از فوت مادرش در دو سالگی، همراه با مادربزرگش به تهران آمد. از او به عنوان یکی از تاثیرگذاران موسیقی پاپ ایرانی یاد می‌شود که در میانه دهه پنجاه به گران‌ترین آهنگ ساز ایران نیز تبدیل شد.

واروژان پس از پایان تحصیلات مقدماتی وارد مدرسهٔ عالی موسیقی تهران شد و موسیقی را تحت آموزش استادانی نظیر روبن گریگوریان و لودویگ بازیل فراگرفت.

پس از این واروژان با بورسیهٔ رادیو و تلویزیون برای مدت چهار سال به مدرسهٔ عالی موسیقی آمریکا رفت. در سال چهارم به ایران بازگشت و از آن‌جا که در رادیو و تلویزیون به او گفتند که اگر بورسیه را جبران نکند، نمی‌تواند فعالیتی داشته باشد مجبور شد برای مدت دو سال به اهواز برود و موسیقی تدریس کند. پس از این دو سال واروژان به تهران بازگشت و برای برنامهٔ زنگوله‌ها که به کشف صدا می‌پرداخت شروع به آهنگسازی کرد.

پس از بازگشت به ایران، به مدت دوسال به اهواز رفت و در مدرسه ارامنه به تدریس موسیقی پرداخت و سپس در تهران و در انجمن فارغ التحصیلان ارامنه، گروه کُری تشکیل داد و مدت‌ها رهبری آن را بر عهده داشت.

در سال ۱۳۴۶ به پیشنهاد عطاالله خرم وارد برنامه “آلبوم رنگی” شد و به عنوان نوازنده با این برنامه همکاری کرد.

در سال ۱۳۴۸ به پیشنهاد منوچهر سخایی تهیه کننده برنامه “زنگوله‌ها” به عنوان تنظیم کننده ارکستر، همکاری‌اش را با این برنامه تلویزیونی آغاز کرد و در فروردین همان سال، نخستین آهنگ اختصاصی خود با نام “بدرود” یا “نفرین بر غم” با شعری از ایرج جنتی عطایی و با صدای ویگن را منتشر کرد.

ملودی‌های واروژان رنگ و بوی خاص خودش را داشت و او برای هر خواننده بسته به جنس صدایش ملودی خاصی را خلق می‌کرد. واروژان درطی زندگی هنری خود از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۸ برای ۲۵ فیلم و دو مجموعه‌ی تلویزیونی و خوانندگانی مثل گوگوش موسیقی ساخت.

واروژان کار آهنگسازی یا تنظیم بیش از ۱۰۰ ترانه مختلف را برعهده داشته‌است که بعضی از آنها به عنوان آهنگهای تأثیرگذار تاریخ موسیقی پاپ ایران شناخته می‌شوند. آهنگهای «حرف»، «پُل»، «باور کن»، «شب شیشه ای»، «خوابم یا بیدارم»، «گهواره» «فصل تازه»، «همسفر»، «وقتشه»، «ماه پیشونی» و «دریایی» با صدای گوگوش، «برادر جان»، «عشق من عاشقم باش» و «بوی گندم» با صدای داریوش، «شب زده»، «پوست شیر» و «کندو» به خوانندگی ابی، «هفتهٔ خاکستری» با صدای فرهاد و «شام آخر» با صدای ستار از جمله این ترانه‌ها محسوب می‌شوند.

او همچنین در طول عمر هنری خود برای ۲۵ فیلم سینمایی و دو مجموعه تلویزیونی موسیقی متن ساخت. وی در سال ۱۳۵۱ برای ساخت فیلم صبح روز چهارم و در سال ۱۳۵۴ برای ساخت موسیقی فیلم کندو (فریدون گله) موفق به دریافت جایزه سپاس شد.

برای مطالعه بیشتر:

پروانه موچول، نخستین ایرانی که صدای سه تارش ضبط شد

نگاهی به مطبوعات معاصر ایران | قسمت پنجم: مجله موزیک ایران

در سال ۱۳۵۶ و در روزهایی که واروژان تنها ۴۱ سال داشت و در حال کار روی ساخت موسیقی متن فیلم “بر فراز آسمان‌ها” بود به دلیل عارضه قلبی در بیمارستان جم تهران بستری شد.

مداوای او اما ناموفق ماند و در نهایت در روز ۲۶ شهریور همان سال پس از ۱۳ روز بستری در آن بیمارستان، درگذشت و در در آرامگاه ارامنه تهران به خاک  سپرده شد. آخرین آهنگسازی واروژان ساخت ترانه‌ی اجازه بود که متاسفانه نتوانست آن تکمیل و منتشر کند و از دنیا رفت.