استفاده از مطالب، تصویرسازی ها، عکس ها، فیلم ها و پادکست ها با ذکر منبع و لینک مستقیم به وب سایت پلاك 52 بلامانع است.
در گذرگاه پر فراز و نشیب تاریخ ایران، دوران قاجار به عنوان دورانی از تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی چشمگیر شناخته می‌شود. در این میان، موسیقی و به ویژه سرودهای ملی به عنوان نمادی از هویت و اقتدار ملی، نقش مهمی در تحکیم پایه‌های حکومت و وحدت ملی ایفا می‌کردند. سرود شاهنشاهی ایران، که در دوران ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد، نخستین سرود ملی رسمی ایران به شمار می‌رود و بازتابی از شکوه، جلال و اقتدار پادشاهی قاجار است.
پلاک۵۲ را در اینستاگرام دنبال کنید
پیدایش سرود شاهنشاهی: آمیزه ای از سنت و تجدد
در سال 1873 میلادی (1252 هجری شمسی)، ناصرالدین شاه قاجار به منظور نمایش شکوه و عظمت دربار خود و همچنین به عنوان نمادی از گرایش به مدرنیته و تجددگرایی، دستور ساخت سرودی ملی را صادر کرد. این وظیفه خطیر به آلفرد ژان باتیست لومر، موسیقیدان فرانسوی، سپرده شد. لومر با الهام از موسیقی نظامی اروپا و با در نظر گرفتن سنت‌ها و فرهنگ ایرانی، سرودی بدون کلام و با شکوه خلق کرد که به “سلام شاه” یا “مارش شاهنشاهی” شهرت یافت.
جایگاه سرود شاهنشاهی در عرصه ملی و بین‌المللی
سرود شاهنشاهی به سرعت به نمادی از اقتدار و شکوه پادشاهی قاجار تبدیل شد و در مراسم رسمی و تشریفاتی دربار، از جمله جشن‌های نوروز، اعیاد مذهبی، مراسم تاجگذاری و استقبال از مهمانان خارجی، نواخته می‌شد. همچنین، در سفرهای خارجی شاهان قاجار به اروپا، این سرود به عنوان نمادی از هویت ملی ایران و نشان‌دهنده پیشرفت و تجددگرایی این کشور، در مجامع بین‌المللی طنین‌انداز می‌شد.
سرود شاهنشاهی: نمادی از وحدت و یکپارچگی ملی
سرود شاهنشاهی علاوه بر نمایش شکوه و اقتدار پادشاهی، به عنوان نمادی از وحدت و یکپارچگی ملی نیز به کار می‌رفت. در دورانی که ایران با چالش‌های سیاسی و اجتماعی متعددی روبرو بود، این سرود به عنوان عاملی وحدت‌بخش، احساس غرور و همبستگی ملی را در میان مردم تقویت می‌کرد. نواخته شدن سرود شاهنشاهی در مراسم و مناسبت‌های ملی و مذهبی، به عنوان یادآوری از شکوه و عظمت ایران و همچنین نشان‌دهنده تعلق همه ایرانیان به یک هویت مشترک، به کار می‌رفت.
پلاک۵۲ را در تلگرام دنبال کنید
افول سرود شاهنشاهی و پایان یک عصر
با وقوع انقلاب مشروطه و تغییر ساختار سیاسی ایران در اوایل قرن بیستم، سرود شاهنشاهی به تدریج جایگاه خود را از دست داد. پس از خلع محمدعلی شاه قاجار و روی کار آمدن مشروطه‌خواهان، این سرود به طور رسمی منسوخ شد و سرودهای دیگری با مضامین ملی و میهنی جایگزین آن شدند. با این حال، سرود شاهنشاهی به عنوان بخشی از تاریخ موسیقی و هویت ملی ایران، همچنان در یادها باقی مانده است.
میراث سرود شاهنشاهی: پژواکی از گذشته در عصر حاضر
امروزه، سرود شاهنشاهی به عنوان یک اثر تاریخی و هنری ارزشمند، مورد توجه پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و موسیقی ایران قرار دارد. این سرود به عنوان نمادی از دوران پر فراز و نشیب قاجار، بازتابی از شکوه و جلال دربار، گرایش به مدرنیته و تجددگرایی، و همچنین تلاش برای ایجاد هویت ملی جدید در ایران، شناخته می‌شود.
سرود شاهنشاهی، با وجود اینکه بیش از یک قرن از منسوخ شدن رسمی آن می‌گذرد، همچنان به عنوان بخشی از میراث فرهنگی و تاریخی ایران، در یادها باقی مانده است و گاه در مراسم و مناسبت‌های خاص، به عنوان یادگاری از گذشته و نمادی از شکوه و اقتدار ایران، نواخته می‌شود.
