معرفی کتاب: دست دادن 

دست دادن

The Handshake: A Gripping History

نویسنده اِلا الشَماهی

وقتی از جیمز جویس پرسیدند:

اجازه دارم دستی که اولیس را نوشته بفشارم؟

 جواب داد:

مسلماً نه. چون این دست کارهای دیگری هم کرده است.

 شاید هزاران سال است که وقتی بهم می رسیم برای سلام و احوال پرسی دست می دهیم. اصولا از روی دست دادن به یکدیگر متوجه میزان دوستی و رفاقت یکدیگر می شویم. دست دادن آنقدر طولانی مدت در میان ما بوده که برای خودش آداب و رسومی پیدا کرده است.

دست دادن

با صدای داوود قنبری

مثلا اگر شل دست بدهیم، به طرف مقابلمان می فهمانیم زیاد دلمان با او نیست. دست دادن محکم و بسیار سفت با طرف مقابل نیز چندان دوستانه نیست. سیاسیون هنگام دست دادن تا حد مچ انداختن پیش می روند. برای همین روسای جمهور عموما مچ های قوی دارند. یا هنگام دست دادن نباید دستمان خیس باشد. مردان جنتلمن هم در مقابل خانم ها ابتدا منتظر می مانند تا اول خانم دستش را برای دست دادن دراز کند.

دست دادن تاریخچه ای بس دراز دارد. بر روی دیوارهای تخت جمشید مردانی را می بینیم که دست در دست یکدیگرند و ظاهرا همه چیز در صلح و آرامش است.

من در اینجا می خواهم دستان شما خوانندگان عزیز را بابت خواندن این مقاله بفشارم. اما صبر کنید این کار اکنون غیر ممکن است. در واقع از سال ۲۰۲۱ تغییری در زندگی بشر روی داده است که بر کیفیت رابطه های ما تاثیر گذاشته است. و آن دست دادن است.

اهمیت دست دادن چیزی است که اِلا الشَماهی آن را دستمایه کتاب جدید خود قرار داده است. نویسنده، اهل بیرمنگام و در خانواده‌ای از عرب‌های یمن متولد شده است. او که در خانواده‌ای با تربیت سفت و سخت اسلامی بزرگ شده حالا زندگی‌ای سکولار دارد. اینک او نویسنده، کاوشگر، دیرین ‌انسان‌شناس، استنداپ کمدین و مجری تلویزیونی است.

دست های ما پر از منبع آلودگی و محلی برای حمل و انتقال میکروب ها و ویروس هاست. طبق یکی از محاسبات، یک سانتی‌متر مربع از پوست دست حاوی ده میلیون باکتری است. حتی ویروس سرماخوردگی تا سه ساعت روی دست‌های نشُسته زنده می‌ماند.

با پاندمی کرونا بحرانی در آداب معاشرت پدید آمده است. حالا دیگر نمی توانیم با یکدیگر مصافحه کرده و دست بدهیم. گفتیم دست دادن اعلام نوعی صلح و آرامش به دیگری است اما نویسنده با آوردن مثال های مختلف می گوید که آنقدرها هم دست دادن نشانه ی صلح و دوستی نیست و چه بسا ترور هایی که به بهانه و هنگام دست دادن روی داده است.

گپ وگفت با کامبیز شریف، مجسمه ساز در ونکوور

تماشا کنید

در عین ‌حال انسان‌شناسان نمی‌توانند معیّن کنند که آیا دست‌دادن امری جهان‌شمول است که از فرهنگ‌ها هم فراتر می‌رود یا خیر. شواهد مغشوش‌اند. قطعاً اینکه افراد در قبیلۀ مائوری‌ها به جای دست‌دادن بینی‌های خود را به هم می‌مالند.

کتاب الشماهی کتابی در ۱۷۶ صفحه، امیدبخش، طنزآمیز و محققانه است. الشماهی دست‌دادن را کثیف، ناسالم و ممنوع می‌خواند و در عین حال در انتظار بازگشت و دست‌دادن به زندگی است.