سیمین خلیلی (۱۳۰۶-۱۳۹۳) معروف به «سیمین بهبهانی» فرزند عباس خلیلی از چهره های به یاد ماندنی و شاعر صاحب سبک درعرصه غزل فارسی و همچنین از زنان پیشرو در اندیشه و ادبیات و سنت‌گریز معاصر بود که در زمینه مفاهیم انسانی حقوق بشر و حقوق زنان نیز فعالیت می‌کرد. بهبهانی به خاطر سرودن غزل فارسی در وزنهای بی‌سابقه به «نیمای غزل» معروف است. استخدام کلمات مدرن و معاصر در شعر او را خاص کرده است. درک شعر او با درک دنیای معاصر زندگی را بر خواننده آثارش سهل کرده است.سیمین، در روز ۲۸ تیر ۱۳۰۶ خورشیدی در تهران به دنیا آمد. او فرزند عباس خلیلی (شاعر و نویسنده و مدیر روزنامه اقدام) و نبیره حاج ملا علی خلیلی تهرانی است.
پدرش عباس خلیلی (۱۲۷۲ نجف – ۱۳۵۰ تهران) به دو زبان فارسی و عربی شعر می‌‌گفت و ۱۱۰۰ بیت از ابیات شاهنامه فردوسی را به عربی ترجمه کرده بود ودستی در رمان نویسی هم داشت. نفس کشیدن در فضای فکری خانواده بسیار در سیمین تاثیر گذاشت و او از کودکی به سمت شعر و شاعری گرایش پیدا کرد. مادر او نیز فخرعظمی ارغون ( ۱۳۱۶ ه.ق – ۱۳۴۵ ه.ش ) دختر مرتضی قلی ارغون بود. فخر عظمی ارغون فارسی و عربی و فقه و اصول را در مکتب خانه خصوصی خواند و با متون نظم ونثر آشنایی کامل داشت و زبان فرانسه را نیز زیر نظر یک مربی سوییسی آموخته بود.
ازدواج اول
سیمین ابتدا با حسن بهبهانی ازدواج کرد و با نام فامیلی همسر خود شناخته می شد و هر چند بعدتر با منوچهر کوشیار ازدواج کرد، اما شهرت هنری خود را بر اساس نام خانوادگی همسر اول حفظ کرد. منوچهر کوشیار نیز در سال ۱۳۶۳ درگذشت.
سیمین سال ها دبیر آموزش و پرورش بود و شاگردان او خاطرات خوبی از او به یاد دارند. محبت و علاقه ی او به شاگردانش همیشه زبانزد بوده است.
سیمین سال ها دبیر آموزش و پرورش بود و شاگردان او خاطرات خوبی از او به یاد دارند. محبت و علاقه ی او به شاگردانش همیشه زبانزد بوده است. سیمین بهبهانی از کودکی تا جوانی سری پر شور داشت. او با اهدافی بزرگ وارد دنیای خودش شد. او ابتدا به دانشکده مامایی رفت و سپس در دانشکده حقوق تهران وارد شده و همزمان نیز در مطبوعات مقالات و اشعار جنجالی تحریر می کرد. در طول عمر ادبی خود جوایز بسیاری را کسب کرد و در جوانی با انتشار غزل های عاشقانه اش روی زبان ها افتاد و بعدها نیز با اشعار اعتراضی اش همراه اعتراض ها شد. درک شفاف از پیرامون و طبع متفاوت او دنیایی خاص را رقم زد.
دنیایی جدید برای سیمین
سپس به منزله ی فعالیت هایی که در زمینه ی موسیقی داشته، دنیای جدیدی را تجربه کرد و اشعارش به واسطه ی خوانده شدن توسط خوانندگان معروف روی زبان ها افتاد. هنرمندان بسیاری از جمله شجریان، الهه، گلپایگانی، داریوش، ایرج، عارف، سپیده، کورس سرهنگ زاده، رامش، عهدیه، سیما بینا، پوران، دلکش، مرضیه و .. شعرهای او را خوانده اند و این امر محبوبیت او را بیشتر کرد.
هنرمندان بسیاری از جمله شجریان، الهه، گلپایگانی، داریوش، ایرج، عارف، سپیده، کورس سرهنگ زاده، رامش، عهدیه، سیما بینا، پوران، دلکش، مرضیه و .. شعرهای او را خوانده اند
نیمای غزل
کشف و به کارگیری یا ابداع اوزان تازه و نیز سرودن اشعار در مصراع های طولانی اشعار او را منحصر به فرد کرده است. این امر در حالی اتفاق می افتاده که وی هیچگاه از وزن خارج نشده و به عبارتی با استفاده از قالب های کهن، مضامین مدرن را در شکلی نو عرضه کرد. او چندان در این کار و خلاقیت های نوآورانه در عرصه ی غزل چیره دست گردیده بود که به او لقب «نیمای غزل» اعطا کرده بودند.
غزاله علیزاده ، غزال رمان ایران
نگاهی به زندگی و آثار فرخ تمیمی
او مدال کارل اوسی یتسکی و جایزه لیلیان هیلمن / داشیل هامت را کسب کرد.
در سال ۲۰۰۸ اولین جایزه بیتا به او تعلق گرفت. و در سال ۱۳۹۲ جایزه یانوش پانونیوش نیز به او اهدا شد. وی در پایان پس از چند دهه فعالیت پر ثمر ادبی در ۲۸ مرداد ۱۳۹۳ درگذشت و سرزمینی را در ماتم فرو برد.
سیمین بهبهانی در حوزه شعر زنان، بعد از پروین اعتصامی و فروغ فرخزاد از شاعران موفق زن معاصر به حساب می آید.
شعر برای او تمام دنیا است. دنیایی با تمام تضادها. شعر سیمین، هم به لحاظ مضمون هم به لحاظ فرم، در ادبیات معاصر ایران، جایگاه ویژه ای دارد. او از هم عصران خود همیشه جلوتر بوده است. غزل، که سنتی ترین قالب شعر شاعران ایران است، دست مایه اصلی هنر شاعری سیمین است. از او به عنوان بانوی غزل و نماینده غزل نو معاصر یاد می کنند. این نوع غزل تحت تاثیر شعر نو به وجود آمده است و از امکانات شعر نو، چه از نظر زبان و چه از نظر مضمون، استفاده کرده است.
نگاهی عمیق به زندگی
سیمین، به جای استفاده از مضامین تکراری و ظریف اندیشی های زنانه، تصاویر بکر اندیشه خویش و نگاه های عمیق به زندگی را دست مایه اصلی غزل ساخته و از این وادی، به روح بلند ادبیات و رستاخیز واژه ها- که سبب امتیاز شعر از زبان روزمره است- دست یافته است. او اجزای پدیدآورنده شعر را، چه از نظر گروه موسیقیایی و چه از نظر گروه زبان شناختی، درک کرده و کامل می شناسد و برای جلوه دادن شیوه ای تازه در غزل با کمال هوشیاری، با تسلط بر زبان می کوشد نوآوری های زبانی و معانی گوش نواز و خیال انگیزی در سروده های خویش عرضه کند، که البته در دنیای مدرن بسیار نیاز است.
ادبیات برای سیمین در دو چیز معنا دارد، نخست عشق و دیگر وطن. سیمین بهبهانی نخستین زنی است که عشقش را بدون هیچ ایهام و ابهامی فریاد می کند.
سیمین به تمامی، نماینده ی «غزل نو» امروز است. غزل نو از تاثیر شعر نو بر غزل شکل گرفت. این نوع غزل در قلمرو زبان و تعبیرات، تفاوت های آشکاری با غزل گذشته دارد.
ادبیات برای سیمین در دو چیز معنا دارد، نخست عشق و دیگر وطن. سیمین بهبهانی نخستین زنی است که عشقش را بدون هیچ ایهام و ابهامی فریاد می کند. وطن و مفهوم سرزمین مادری از مضامین اصلی در اشعار اوست.
