ابیانه، روستای سرخ ایرانی با شهرت جهانی 

روستای مشهور و دیدنی ابیانه از توابع بخش مرکزی نطنز استان اصفهان، در ۸۰ کیلومتری کاشان واقع شده است. روستای ابیانه با ارتفاع ۲۲۲۲ متر از دریا، یکی از بلندترین نقاط مسکونی در ایران به شمار می آید. در زبان محلی به ابیانه ویونا (Viuna) می‌گویند.

استان اصفهان از جمله مناطق تاریخی کشور است که مانند ستاره درخشانی بر سرزمین کهنسال ایران می درخشد این استان تنوع قومی جالب توجهی دارد که فرهنگ پر بار ملی و مذهبی ایران عامل پیوند و یگانگی تمامی آنها از جمله بختیاری ها، ارمنی ها، زرتشتی ها و… شده است.

اصفهان به تلفظ صحیح همان  اسپاهان  است، معادل  اسباهان  ( اصبهان به صورت تازی )، معادل سپاهان و صفاهان؛ که همه نام هایی ست که تا امروز بر روی این استان تاریخی گذاشته شده است.

تور مجازی روستای ابیانه
با تشکر از هنرمند گرانقدر، آقای فریبرز علاقه بند

مرواریدی در کویر

کاشان شهر زیبای کویری استان اصفهان، شهر سنت های اصیل با طبیعت زیبایش از یکسو پشت به کوههای سر به فلک کشیده دارد و از سوی دیگر به بی‌نهایت کویر، کاشان را مروارید کویر نیز می‌خوانند چرا که نشان از اصالت و تاریخ شکوهمندش، پیوندی عمیق با تمدن هفت هزار ساله سیلک دارد، اگر گاهی خشم طبیعت به ویرانی اش کشانده و یا یورشهای تاراجگران و متجاوزان به تلی از خاک تبدیلش نموده ولی این ویرانی و سقوط دیری نپاییده، زیرا تلاش مردمانی را در پی داشته که همیشه استوار، به عظمت و آبادی شهرشان کمر بسته اند.

هر چند کاشان، شهری نشسته بر کرانه کویر است اما هرگز در برابر بادهای کویری و طوفان های مهیب شنی میدان را خالی نکرده. نه از گرمای طاقت‌فرسای تابستان کویری بیم داشته و نه از سرمای سوزنده زمستان لرزه بر اندامش افتاده. شهری با نشانه‌های نبوغ معماری ایرانی، شهر مسجدها، شهر بقاع متبرکه، دیار گنبدهای فیروزه‌ای و گلدسته‌های بلند و صحیفه‌ای گسترده از یادمان های به یاد ماندنی از تاریخ و هنر ایران.

یک روز در ابیانه زیبا

روستای مشهور و دیدنی ابیانه از توابع بخش مرکزی نطنز استان اصفهان، در ۸۰ کیلومتری کاشان واقع شده است. روستای ابیانه با ارتفاع ۲۲۲۲ متر از دریا، یکی از بلندترین نقاط مسکونی در ایران به شمار می آید. در زبان محلی به ابیانه ویونا (Viuna) می‌گویند. وی یعنی بید و ویانه یعنی بیدستان، نام قدیم ابیانه در گذشته بیدستان بوده‌ است و در طول زمان ویونا به ابیانه دگرگون گشته است.

لباس مردم ابیانه

زبان مردم ابیانه فارسی با لهجه خاص ابیانه‌‏ای است که با لهجه‏‌های آشنا در مناطق دیگر تفاوت اساسی دارد. لباس سنتی، همچنان میان آنها رواج دارد و در حفظ آن تاکید و تعصب از خود نشان می‌‏دهند. مردان شلوار گشاد و درازی از پارچه سیاه و زن‌ها از پیراهن بلندی از پارچه‏‌های گلدار و رنگارنگ استفاده می‌نمایند. علاوه بر این، زن‌های ابیانه معمولا چارقدهای سفیدرنگی بر سر دارند.

روستای ایرانی با شهرت جهانی

محققان و باستان شناسان بر این باورند که این روستا، حدود ۱۵۰۰ سال قبل به وجود آمده و یکی از مکان های تاریخی کشور ایران است که شهرت جهانی پیدا کرده است. بر اساس تحقیقات عمارت های کهن روستای ابیانه در دوران حکومت سلجوقیان، قاجاریان، ساسانیان و صفویان طراحی و ساخته شده اند.

محققان و باستان شناسان بر این باورند که این روستا، حدود ۱۵۰۰ سال قبل به وجود آمده و یکی از مکان های تاریخی کشور ایران است که شهرت جهانی پیدا کرده است.

بیشتر خانه ها صورت پلکانی و به شکل مکعب با درب و پنجره مشبک چوبی روی هم قرار دارند ساختمان های کهن روستا در شیب دامنه کوه با پوششی از خاک سرخ رنگ می باشند که بارش باران این خاک را محکمتر می کند.

ابیانه روستایی چند طبقه است که تمامی خانه های روستا بر روی دامنه پر شیبی در شمال رودخانه برزرود بنا شده، به صورتی که پشت بام خانه های پایین دست، حیاط خانه های بالا دست را به وجود آورده است و هیچ دیواری هم آن ها را محصور نمی سازد.

گپ و گفت با ماهان معین – خواننده، ترانه سرا و تهیه کننده ( فیلم کامل)

خانه غلام نادر شاه و خانه نایب حسین کاشانی از خانه های قدیمی ابیانه هستند. عبور از دالان‌ و کوچه‌های آبادی و شنیدن بوی خاکی که بلند می‌شود روح انسان را تسخیر می نماید.

معماری جدید، تهدیدی جدی برای ابیانه

متاسفانه در سال‌های اخیر ساخت‌ و ‌سازهای جدید و بدون توجه به بافت سنتی انجام شده و تعداد زیادی از درب و پنجره‌های چوبی با نمونه‌های فلزی تعویض شده‌اند که آسیبی جدی به اصالت روستا وارد کرده‌اند.

در سال‌های اخیر ساخت‌ و ‌سازهای جدید و بدون توجه به بافت سنتی انجام شده و تعداد زیادی از درب و پنجره‌های چوبی با نمونه‌های فلزی تعویض شده‌اند که آسیبی جدی به اصالت روستا وارد کرده‌اند.

ایزوگام کردن سقف خانه‌ها و پوشاندن سقف قرمز و سنتی آن‌ها نیز به شدت از جذابیت مناظر روستای ابیانه کاسته است و امید آن می‌رود این توسعه‌های سریع باعث تخریب این میراث با ارزش نشوند.

آتشکده های ایرانی

ابیانه در گذشته سه آتشکده به نام‌های هارپاک، هرشوگاه و دژآتون داشته که از میانشان تنها هارپاک باقی مانده است. این آتشکده نمونه‌ای از معابد زرتشتی در جوامع کوهستانی است که همانند سایر بناهای روستا در سراشیبی قرار دارد.

هارپاک کهن‌ترین اثر روستای ابیانه می‌باشد که بصورت چهارطاقی و با استفاده از سنگ لاشه و گچ و در گذرگاه اصلی محله ساخته شده است. در وسط این آتشکده آتش مقدس شعله ور بوده که آن را با ذغال سنگ روشن نگه می‌داشته‌اند و بدلیل شکل خاص معماری‌اش از هر طرف آبادی قابل رویت بوده است.

زیارتگاه‌های هینزا یا بی بی زبیده و مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی و یازده مسجد میراث بجای مانده از گذشته ابیانه است.

ضرب المثل­های تهرانی به زبان محاوره ای – قسمت هشتم

سوغات ابیانه

مهمترین سوغات ابیانه انواع زیورآلات دست ساز مثل گردنبند و دستبند است وآویزهای تزیینی دیواری، قالی و گیوه از دیگر صنایع دستی روستا هستند.

از سوغاتی های خوراکی پر طرفدار ابیانه می توان از لواشک نام برد که طرفداران زیادی دارد. لبنیات ابیانه هم بسیار مرغوب است و در کنار گردو، بادام، سیب و آلو از دیگر سوغات این روستای تاریخی به شمار می آیند.

غذای های محلی مردم ابیانه

غذاهای مردم ابیانه به سایر مناطق کویری ایران شباهت دارند و بسیار خوشمزه‌اند. غذای محلی روستا گِپا نام دارد که نوعی قرمه با گوشت گوسفند قربانی است. کاروانی غذای دیگر ابیانه است که شبیه به کله‌ جوش می‌باشد و از کشک ساییده شده با نعناع و پیازداغ تهیه می‌شود. جوبن غذایی لذیذ است که با جوی ترش درست می‌شود و آردینه را نیز با سبزی‌های محلی و دوغ تهیه می‌کنند.

از سایر غذاهای محلی روستای ابیانه می‌توان به حلیم جو، برستوک، حلیم برگ مو، آش سیرابی، دلمه برگ مو، قلیه، آش کشک، حلوای دوشاب، پلوی جو، پوره سیب‌زمینی، کابجوش، کاچی، اوماچ، اشکنه و قل‌قله دوشاب اشاره کرد.

مرور اشعار سهراب و گشت و گذار در این روستای تاریخی سبب می شود که در مدت حضور از دغدغه های روزمره جدا شده و از سادگی مردمی لذت ببرید که ممکن است دارایی زیادی نداشته باشند اما دل هایی دارند به وسعت کویر آنسوی روستا.

شب آرامی بود

می روم در ایوان، تا بپرسم از خود

زندگی یعنی چه؟

مادرم سینی چایی در دست

گل لبخندی چید، هدیه‌اش داد به من

خواهرم تکه‌ی نانی آورد، آمد آنجا

لب پاشویه نشست

پدرم دفتر شعری آورد، تکیه بر پشتی داد

شعر زیبایی خواند، و مرا برد به آرامش زیبای یقین

با خودم می‌گفتم:

زندگی، راز بزرگیست که در ما جاریست

زندگی فاصله‌ی آمدن و رفتن ماست

رود دنیا جاریست

سهراب سپهری