تخت سلیمان در ۴۵ کیلومتری شمال شرقی تَکاب و روستای تخت سلیمان قرار گرفته است که مهم ترین آثار به جا مانده آن، آتشکده آذرگشنسب و تالارهای دوره ساسانی می باشد.

این مجموعه‌ی فوق‌العاده و منحصر به ‌فرد که پنج دوره‌ی تمدن بشری را از سر گذرانده تیر ماه سال 2003 میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز قرار گرفته است. تخت سلیمان را می‌توان بزرگ‌ترین مرکز آموزشی، مذهبی و نیایش‌گاه پیش از ظهور اسلام دانست. تا جایی که مورخان آن را بزرگ‌ترین و مهم‌ترین پایگاه دین زرتشت می‌دانند.

 

تخت سلیمان

قدمت تاریخی تخت سلیمان

تخت سلیمان با قدمت تاریخی بیش از 3000 سال در دوره های مختلف  با نام‌های متفاوتی شناسایی می شده و محل زندگی اقوامی از قبیل مادها، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و مغولان بوده است ،آثار تاریخی موجود در مجموعه تخت سلیمان حاکی از آن هستند که قدمت این محل به دوره پارینه سنگی، عصر آهن یک، دو و سه می‌رسد.

بقایای دهکده‌ای مسکونی در شمال غربی دریاچه، یکی از مواردی است که طبق پژوهش‌ها به دوره هخامنشی مربوط می‌شود. نام دیگر تخت سلیمان، شیز بوده و برخی می‌گویند شیز محل تولد زرتشت است.



رویای یک شب نیمه تابستان را رایگان تماشا کنید


برخی دیگر بر این باورند که نام تخت سلیمان برگرفته از سلیمان نبی نیست و نام پادشاه یهودی که سلیمان نام داشت را روی آن نهاده‌اند.

برخی از مورخان می‌گویند که ساخت این مجموعه و آتشکده آن به خواست پادشاه ساسانی معروف، بهرام گور صورت گرفته و در طی گذر سال‌ها توسط پادشاهان ساسانی دیگر توسعه یافته است.

اما متاسفانه در سال ۶۲۴ میلادی هنگام حمله امپراتوری روم به ایران، پایتخت ساسانی و حکومت ساسانی ویران شد و از آن زمان دیگر رونقی در آن صورت نگرفت.

 

تخت سلیمان

تخت سلیمان در دشتی وسیع قرار گرفته که دور آن را حصاری به شکل بیضی کشیده‌اند. در داخل حصار دو مربع مشاهده می شود که آتشکده در مرکز مربع شمالی و دریاچه در مرکز مربع جنوبی است. در شمال غرب دریاچه ایوان بلندی هست که آن را به اسم «ایوان خسرو» می‌شناسند. ایوان خسرو به حوض خانه هفت‌گوش یا دو اتاق راه دارد که آن را در دوره ایلخانی ساخته‌اند. بیرون از تخت سلیمان هم جوی آبی از سنگ است که محلی‌ها به آن «اژدهای سنگی» می‌گویند.

حصاری با ۳۸ برج

حصار بیضی‌شکل تخت سلیمان به طول ۱۱۲۰ متر، دارای ۳۸ برج است که نقش یک حصار دفاعی را برای مجموعه مذکور  داشته است. این حصار در دوره‌های مختلف بازسازی شده، هرچند در اثر گذر زمان و آسیب‌های انسانی فقط سردر دروازه جنو‌ب‌شرقی، بخشی از باروها و… باقی مانده است.




حصار تخت سلیمان علاوه بر دروازه شمالی که ورودی اصلی شهر بود و دروازه جنوب شرقی که سالم‌ترین دروازه به‌جامانده از تخت سلیمان است، در عصر ایلخانی صاحب دروازه‌ای در بخش جنوبی خود شد که امروزه جاده‌ای ماشین‌رو به آن منتهی می‌شود و محل ورودی بازدید از مجموعه است.

 

تخت سلیمان

ایرانگردی:

نخستین هتل نمکی ایران در مزرعه خورشید دماوند

آتشکده چک چک، یادگار دختر یزدگرد سوم

آتشکده آذرگُشنَسپ

اوج قدرت تخت سلیمان به دوره ساسانیان تعلق دارد و در همین زمان بود که یکی از سه آتشکده مهم این عصر به نام آتشکده آذرگُشنَسپ در این محل بنا شد که به آن آذرگُشَسپ و آذرشسپ نیز گفته می‌شود. اهمیت این آتشکده تا حدی بود که هر یک از پادشاهان ساسانی پس از نشستن بر تخت، با پای پیاده به زیارت آن می‌رفتند و سهمی از غنایم جنگی را به آتشکده پیشکش می‌کردند.

این آتشکده به «آذرخوش» نیز معروف بود؛ در واقع آذر در زبان ایران باستان به‌معنای «آتش» و خوش به‌معنای «نیکو» است. آتشکده مذکور نشانه‌ای از اتحاد و هم‌بستگی دولت مرکزی با دین زرتشت بود و نماد دولت ساسانی به حساب می‌آمد.

 

تخت سلیمان

معبد آناهیتا

معبد آناهیتا در بخش شرقی آتشکده آذرگشنسب قرار دارد و گویی به ناهید تعلق داشته. معبد آناهیتا همانند حیاطی به شکل مربع است و چهار ستون مستطیلی دارد. این معبد همچنین دارای طاق آجری با دو دهنه است که به طرف دالان‌های باریک هدایت می‌شود.




در بخش غربی ایوان خسرو دو بنای هشت ضلعی از جنس سنگ، آجر و گچ قابل مشاهده است. اگرچه این بناهای هشت ضلعی در شرایط خوبی قرار ندارند اما سبک معماری بنا، نوع و گچ‌بری کاشی‌‌های آن حاکی از قدمت تاریخی آن و ارتباط آن با ایلخانیان است.

دریاچه طبیعی تخت سلیمان

دریاچه طبیعی تخت سلیمان از چشمه‌ای در عمق ۱۲۰ متری زمین در محوطه تخت سلیمان می‌جوشد.

داستان‌های جالبی درباره این دریاچه وجود دارد، نظیر اینکه سلیمان نبی (ع) با کوبیدن عصای خود، باعث جوشش آن شده و همین طور اینکه گنجینه‌های‌ عظیمی از گنجینه کوروش کبیر تا انگشتر حضرت سلیمان (ع) در این دریاچه ریخته شده است.