سیده صبا میراسماعیلی

کارشناس گیاه‏ پزشکی

آلیسوم گیاهی‌ست علفی، یک تا چندساله، بومی غرب آسیا، جنوب اروپا، شمال آفریقا و آمریکا با ۱۷۰ گونه متنوع و رنگ گل‌های بسیار زیبا، که به عنوان یکی از گیاهان پوششی، همواره مورد توجه بوده است. این گیاه رونده، با رشد افقی خود، پوشش و منظره بسیار خوبی، خصوصاً در باغ‌های صخره‌ای و یا باغچه ‏هایی با گیاهان بالارونده عمودی ایجاد می‏کند که آن را در طراحی فضای سبز، پُر کاربرد کرده است.

مشخصات علمی

نام انگلیسی: Sweet alyssum

نام علمی: Alyssum maritimum

مشخصات ظاهری

آلیسوم که در زبان فارسی با نام گُلِ عسل هم شناخته می‌شود، ارتفاعی حدود ۳۰ سانتیمتر داشته و بیشتر رشدش، افقی و روی سطح زمین است. برگ‌های سبز آن، ۱ تا ۴ میلیمتر طول و ۳ تا ۵ میلیمتر پهنا دارند. ساقه‌های منشعب با خوشه‌های متراکم از گل‌های کوچک وخوشبو، تصویر بدیعی خلق می‏کنند. این گل‌های ریز، چهار گلبرگ گِرد و بسته به گونه، به رنگ‏های سفید، صورتی، زرد و بنفش دارند که باعث شده بر اساس همین رنگ‌ها، گونه با گل‏های سفید را مروارید هم بنامند.

این گل‌ها، عطری شبیه عسل داشته و درنتیجه جاذب زنبورها هم هستند.

آلیسوم سفید

 

یکی دیگر از دلایل محبوبیت آلیسوم، دوره گلدهی طولانی آن است. در مناطق گرمسیری، گل‌ها همیشه روی گیاه دیده می‌شوند اما در نواحی‌ای که دوره سرما و یخبندان وجود دارد، حدود ۶ ماه (از بهار تا اوایل پائیز) گل دارند.

نیازهای محیطی

نور

این گیاه آفتابدوست است. آلیسوم در مکانی سایه آفتاب هم می‌تواند رشد کند ولی برای تولید گل، نیاز به نورکامل دارد. اگر مقدار نور، کم باشد، رشد طولی گیاه زیاد شده، غنچه‏ها به مرور می‏ریزند و برگ‌ها، سبز روشن خواهند شد.

دما

این گیاه نسبت به سرما مقاوم بوده و تا دمای منفی ۸ درجه سانتیگراد را هم تحمل می‏کند. ایده‌آل‌ترین دما برای رشد مطلوب آن، دمای ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتیگراد است. دمای بیش از اندازه در طی تابستان، می‏تواند منجر به کاهش گلدهی شود.

آبیاری

آبیاری را در حد مرطوب شدن خاک، انجام دهید. یعنی، بین دو آبیاری، حتماً باید سطح خاک، خشک شده باشد. آبیاری بیش از اندازه، سبب بالا رفتن ریسک ابتلا به بیماری‏های گیاهی از جمله پوسیدگی ساقه خواهد شد. سعی کنید، آبیاری را منظم انجام دهید.

خاک

آلیسوم نسبت به خاک حساس نیست و در خاک معمولی باغچه هم به خوبی رشد می‏کند. در صورتی که خاک محل کاشت، به اندازه کافی غنی از مواد غذایی نباشد، اضافه کردن مقدار کمی خاک برگ هم می‌تواند مفید واقع شود. اما به یاد داشته باشید که کود بیش از اندازه، موجب کاهش گلدهی گیاه خواهد شد.

روش تکثیر بذر

بذرها را در اواخر زمستان یا اوایل بهار، وقتی که مطمئن هستید که دیگر یخبندانی در پیش نخواهد بود، در عمق ۳ میلیمتری خاک بکارید و تا زمان جوانه ‏زنی، به روش غبارپاشی آبیاری کنید تا بذرها جابجا نشوند.

اگر بذرها را در گلدان می ‏کارید، آن را در مکانی روشن اما به دور از تابش مستقیم نورخورشید و با دمای ۱۳ تا ۲۴ درجه سانتیگراد نگه‏دارید. جوانه‌زنی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ روز طول خواهد کشید و پس از ظاهر شدن برگ‌های اولیه، می‌توانید گیاه جوان را به محل اصلی منتقل کرده و با فاصله‌ای در حدود ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر از هم نشا کنید.
آلیسوم صورتی
آلیسوم صورتی

نکته

اگر تمایل به تهیه بذر این گیاه داشتید، نام انگلیسی برخی از گونه‌های مهم آلیسوم به شرح ذیل است:

  • Royal carpet با گل‌های گسترده به رنگ بنفش تیره
  • Rosie o’day با گل‌های صورتی متراکم
  • Snow cloth با گل‌های گستره، به رنگ سفید خالص
  • Mountain gold با گل‌هایی به رنگ زرد