فیلم بی ‌بدن به کارگردانی مرتضی حسین ‌علیزاده، اولین تجربه بلند او در مقام کارگردان است که در سال 1402 در چهل و دومین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. این فیلم با پرداختن به موضوعی ملتهب و جنجالی، یعنی قصاص و اعدام، به چالش‌های عدالت و اخلاق در جامعه امروز ایران می‌پردازد.

بی بدن فیلمی جنایی است که از یک پرونده قضایی مهم الهام گرفته است. داستان فیلم با تغییراتی به یک پرونده معروف جنایی دهه ۹۰ اشاره دارد؛ پرونده قتل غزاله شکور به دست آرمان عبدالعالی که چندین بار تا مرحله اجرای حکم رفت و برگشت و یکی از پیچیده‌ترین پرونده‌های چند سال اخیر ایران بود که حاشیه‌هایی هم در فضای مجازی داشت. فیلم با دستمایه قرار دادن این پرونده، سراغ شخصیت‌ها می‌رود و ما را با ابعاد مختلف یک حکم آشنا می‌کند.

پلاک۵۲ را در اینستاگرام دنبال کنید

پرونده غزاله و آرمان چقدر به بی بدن شبیه است؟

اطلاعات منتشر شده در سایت‌های خبری می‌گوید غزاله شکور (۱۳۷۳ – ۱۲ اسفند ۱۳۹۲) دختر ۱۹ ساله‌ای بود که روز ۱۲ اسفند سال ۱۳۹۲ به دست دوست‌پسرش آرمان عبدالعالی (۱۹ اسفند ۱۳۷۴ – ۳ آذر ۱۴۰۰) کشته شد و جسدش هرگز پیدا نشد. آرمان عبدالعالی در زمان وقوع جرم کمتر از ۱۸ سال سن داشت. روند طولانی رسیدگی به پرونده قتل غزاله شکور در نتیجه مفقودی جسد و همین‌طور صدور احکام متعدد اعدام و لغو در آخرین لحظات این پرونده را پیچیده کرد. عبدالعالی سرانجام در دادگاه مجرم شناخته و بامداد چهارشنبه ۳ آذر ۱۴۰۰ به دار آویخته شد. از این پرونده به عنوان یکی از پیچیده‌ترین پرونده‌های جنایی ایران یاد می‌شود.

غزاله شکور

اما فیلم بی‌بدن اگرچه در داستان کلی و مفقود بودن جسد مقتول و نوع روابط به پرونده غزاله و آرمان شباهت دارد ولی در جزئیات تفاوت‌هایی مشخصی دارد؛ از جمله شواهد پرونده و حاشیه‌هایی که در طول صدور حکم رخ داد. صراحت پایانی فیلم در اشاره به مدل مفقود شدن جسد نیز در پرونده اصلی رخ نداده است

الناز شاکردوست و نوید پورفرج به عنوان بازیگران اصلی بی بدن معرفی شده‌اند. الناز شاکردوست که در دهه اخیر با بازی در آثار مهم سینمایی از جمله شبی‌ که ماه کامل شد و ابلق توجه منتقدان را به خود جلب کرده است در جدیدترین فعالیتش یکی از نقش‌های اصلی فیلم بی بدن را به عهده گرفته است.

نوید پورفرج که با بازی در فیلم مغزهای کوچک زنگ زده نامش را به عنوان یک استعداد خوب در سینمای ایران معرفی کرده بود با بازی در آثار مهمی چون زالاوا و مغز استخوان ثابت کرد یکی از بازیگران درجه یک آینده سینمای ماست. بازی او در فیلم بی بدن می‌تواند به نقطه عطف کارنامه کاری پورفرج تبدیل شود.

سروش صحت هم که خودش با فیلم «صبحانه با زرافه‌ها» در جشنواره فجر حضور دارد، دیگر بازیگر این فیلم است که در کنار گلاره عباسی نامش در ترکیب بازیگران آمده است. پژمان جمشیدی هم از جمله بازیگران اصلی این فیلم است که سابقه همکاری با کاظم دانشی در فیلم علفزار را داشته و حالا در یک فیلم دیگر با فیلمنامه دانشی حضور پیدا کرده است.

مرتضی حسینعلی زاده کارگردانمرتضی حسین علیزاده کارگردان فیلم بی‌بدن است ولی در کنار خودش تیم حرفه‌ای و خوش‌سابقه‌ای داشته تا این فیلم به یکی از مهم‌ترین فیلم‌های اجتماعی سال بدل شود؛ کاظم دانشی کارگردان مستعد و جوان ایران که پیش از این فیلم علفزار را ساخته بود، فیلمنامه بی بدن را نوشته و البته بازیگردانی فیلم را هم به عهده داشته است. مصطفی احمدی که سابقه تهیه فیلم درخت گردو را در کارنامه دارد و با مهران مدیری برنامه‌هایی نظیر دورهمی را تولید کرده، به عنوان تهیه کننده این اثر حاضر است. مهدی سعدی تدوینگر این فیلم است و حبیب خزایی‌فر آهنگساز مطرح سینما که شاهکار موسیقی زخم کاری از یادگاری‌های اوست، آهنگسازی این فیلم را بر عهده دارد.

موسیقی بی بدن با صدای محسن چاوشی

فیلم بی بدن تنها فیلم اجتماعی اکران ۱۴۰۳ است و تیم تبلیغات و تولید فیلم برای ساخت کلیپ فیلم، سراغ چه کسی بروند بهتر از محسن چاوشی؟ چاوشی ترانه‌ای اختصاصی برای فیلم بی بدن خوانده که روایت مستتر در فیلم را روایت می‌کند. ترانه‌ای که رنگ و بوی مادرانه دارد و محور کلیپ هم بر نقش الناز شاکردوست (مادر مقتول) است.


نقد فیلم بی ‌بدن را می‌توان از زوایای مختلفی مورد بررسی قرار داد:

1. پرداختن به موضوعی جسورانه:

فیلم بی ‌بدن به موضوعی جسورانه و چالش ‌برانگیز می‌پردازد که در سینمای ایران کمتر به آن پرداخته شده است. قصاص و اعدام، به عنوان یکی از مجازات‌های رایج در ایران، همواره با بحث‌ها و مناقشات بسیاری همراه بوده است. فیلم بی ‌بدن با به تصویر کشیدن تبعات و پیامدهای این مجازات، مخاطب را به تفکر و تأمل در این موضوع مهم وادار می‌کند.

2. روایت داستانی جذاب:

فیلم بی ‌بدن با روایتی جذاب و پرکشش، مخاطب را تا انتها با خود همراه می‌کند. استفاده از فلاش ‌بک‌ها و رازآلود بودن داستان، بر جذابیت فیلم می‌افزاید و مخاطب را برای کشف حقیقت ماجرا کنجکاو می‌کند.

3. بازی‌های درخشان:

بازی‌های درخشان بازیگران، به خصوص الناز شاکردوست و پژمان جمشیدی، از نقاط قوت فیلم بی ‌بدن است. الناز شاکردوست به خوبی توانسته است ظرافت‌ها و پیچیدگی‌های شخصیت مینا را به تصویر بکشد و پژمان جمشیدی نیز در نقش پیمان، بازی متقاعد کننده ‌ای ارائه داده است.

4. ضعف در شخصیت ‌پردازی:

با وجود بازی‌های خوب بازیگران، شخصیت‌های فیلم به طور کامل پرداخت نشده ‌اند و عمق کافی ندارند. مخاطب به درستی با انگیزه‌ها و اهداف شخصیت‌ها آشنا نمی‌شود و این امر تا حدی از همذات ‌پنداری مخاطب با آنها می‌کاهد.

پلاک۵۲ را در تلگرام دنبال کنید

5. پایان ‌بندی مبهم:

پایان ‌بندی فیلم بی ‌بدن تا حدی مبهم و گنگ است و به طور کامل به ابهامات داستان پاسخ نمی‌دهد. این امر می‌تواند به عهده مخاطب گذاشته شود تا با تفسیر خود، به جمع ‌بندی نهایی داستان برسد.

در مجموع، فیلم بی ‌بدن فیلمی قابل ‌تامل و ارزشمند است که به موضوعی مهم و چالش ‌برانگیز در جامعه ایران می‌پردازد. بازی‌های خوب بازیگران، روایت داستانی جذاب و جسارت کارگردان در پرداختن به این موضوع، از نقاط قوت فیلم هستند. با این وجود، ضعف در شخصیت ‌پردازی و پایان ‌بندی مبهم فیلم، از جمله ایراداتی است که می‌توان به آن گرفت.

نکاتی که در نقد فیلم بی ‌بدن قابل توجه است:

  • فیلم بی ‌بدن بر اساس یک پرونده واقعی ساخته شده است.
  • این فیلم در جشنواره‌های بین ‌المللی متعددی حضور داشته و جوایزی را نیز کسب کرده است.
  • فیلم بی ‌بدن به دلیل پرداختن به موضوع قصاص، با واکنش‌های مختلفی از سوی منتقدان و مخاطبان روبرو شده است.
برای مطالعه بیشتر:

“جنایت بی‌دقت”: رقصی ظریف در تاریکی 

تمساح خونی: کمدی اکشن سرگرم کننده با چاشنی نقد اجتماعی

در نهایت، تماشای فیلم بی ‌بدن به علاقمندان به فیلم‌های اجتماعی و تریلرهای روانشناسانه توصیه می شود.

همچنین،

  • فیلم بی ‌بدن به دلیل پرداختن به موضوعی ملتهب و جنجالی، ممکن است برای برخی از مخاطبان مناسب نباشد.