شکل گیرى و گسترش بیمارى هاى واگیردار جدید تا حد زیادى نتیجه دست اندازى افسار گسیخته بشر به طبیعت و اختلال در اکوسیستم است.
اشاره :
نام ویروس کرونا جدید یا Covid-19 برای اولین بار در اواخر ماه دسامبر سال گذشته از ووهان چین به گوش رسید. شاید در ابتدا پیش بینی نمی شد که این ویروس در مدت زمان کوتاهی با گذر از مرزهای جغرافیایی تبدیل به یک بیماری واگیر جهانی شود و زندگی میلیون ها انسان در سراسر دنیا را تهدید کند. تاثیر مخرب این ویروس به اندازه ای است که علاوه بر جان انسان ها، بازارهای مالی را هم به شکلی جدی تحت الشعاع خود قرار داده و زمینه یک بحران مالی جهانی را فراهم آورده است.
برای آشنایی بیشتر با این بیماری جدید، در پاتوق این شماره پلاک ۵۲ پای صحبت جناب آقای دکتر علی هرندی از اساتید و محققان برجسته بین المللی در حوزه ایمونولوژی نشستیم که امیدواریم مطالعه این گفت و گوی اختصاصی برای شما جالب و آموزنده باشد:
پلاک ۵۲: آقای دکتر، لطفا از سوابق تحصیلی و علمی خود و وظیفه و مسئولیتی که در حال حاضر در دانشگاه UBC برعهده دارید برای خوانندگان پلاک ۵۲ بگویید:
من فارغ التحصیل دکتری تخصصی (PhD)در رشته ایمنولوژی، فوق دکتری واکسینولوژی و استاد ایمونولوژی بالینی و رئیس گروه تحقیقات ایمنی و واکسن در دانشگاه گوتنبرگ سوئد و عضو هیات علمی در انستیتو تحقیقات بیمارستان کودکان BC و دانشگاه بریتیش کلمبیا هستم.
عامل بیماریCovid-19 ، ویروسی به نام SARS-COV-2 ( قبلا با نام nCOV-19 شناخته می شد) است. خانواده ویروس های کرونا که هفت ویروس هستند، چهار ویروس عامل ایجاد سرماخوردگی و دو ویروس دیگر عامل بروز بیماری های SARS و MERS شناخته شده اند.
– پلاک ۵۲: به نظر می رسد که سلامت انسان از اوایل قرن بیست و یکم وارد عرصه جدیدی شده و هر از چند گاهی باید شاهد ظهور و شیوع بیماری های واگیردار مانند ایدز، مرس، ابولا ، سارس و یا یا اخیرا کووید ۱۹ باشیم. آیا این ادعا درست است؟ شما به عنوان متخصص، دلیل شکل گیری و شیوع این بیماری ها را چه ارزیابی می کنید؟
با شرایط فعلی که بشر بی رحمانه طبیعت را آلوده می کند، آیا باید بازهم منتظر بیماری های جدید باشیم؟ به نکته خوبی اشاره کردید. شکل گیری و گسترش بیماری های واگیردار جدید نظیر سارس، مِرس، زیکا، ابولا و اخیرا Covid-19 تا حد زیادی نتیجه دست اندازی افسار گسیخته بشر به طبیعت و اختلال در اکوسیستم است که یکی از نتایج مخرب آن، دور کردن حیوانات وحشی از زیستگاه های طبیعی خود بوده است. در نتیجه میکروب ها و ویروس هایی که در جریان میلیون ها سال تکامل به صورت همزیستی با این حیوانات وحشی زندگی می کرده اند، نیاز به میزبان جدیدی پیدا کرده که این خود باعث می شود در ماده ژنتیکی آن ها جهش های بی شماری رخ دهد و این امکان را برایشان فراهم سازد تا سلول های انسانی را آلوده ساخته و موجب بیماری های جدید و ناشناخته در انسان شوند. شکل گیری و شیوع این بیماری های جدید -به ویژه بیماری های با منشاء ویروسی- در انسان در آینده نه احتمال، بلکه یک واقعیت است. شکل گیری و گسترش بیماری های واگیردار جدید نظیر سارس، مِرس، زیکا، ابولا و اخیرا Covid-19 تا حد زیادی نتیجه دست اندازی افسار گسیخته بشر به طبیعت و اختلال در اکوسیستم است که یکی از نتایج مخرب آن، دور کردن حیوانات وحشی از زیستگاه های طبیعی خود بوده است.
شکل گیری و شیوع این بیماری های جدید -به ویژه بیماری های با منشاء ویروسی- در انسان در آینده نه احتمال، بلکه یک واقعیت است
– پلاک ۵۲: آیا پس از شیوع گسترده چند بیماری واگیردار در سال های اخیر، محققان و دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که زمان آن رسیده که پروتکل های آمادگی و پیشگیری در برابر این بیماری ها به روز رسانی شود؟
همینطور است، اگر چه هنوز اکثر کشورهای دنیا چنین پروتکل هایی را جهت پیشگیری از شیوع بیماری های ناشناخته جدید ندارند. این موضوع ناشی از عوامل مختلفی نظیر ناشناخته بودن عامل بیماری های نوظهور و کمبود در زیرساخت ها و بودجه بهداشتی و تحقیقاتی اکثر کشورها است. اما خبر خوب این که بنگاه های خیریه تحقیقاتی مانند The Gates Foundation و یا CEPIبه همراه سازمان غذا و داروی آمریکا ( FDA) و سازمان جهانی بهداشت ( WHO) در حال حاضر برنامه ها و پروژه های تحقیقاتی جهت پیشگیری از بیماری های نوظهور در حال انجام دارند. شرکت های دارویی بزرگ و کوچک هم به تدریج در حال ورود به این موضوع هستند.
شیوع بیماری Covid-19 در اواخر ماه دسامبر سال ۲۰۱۹ در ووهان چین مشاهده و منشاء ویروس از خفاش گزارش شده است. این پرنده در کنار بسیاری دیگر از حیوانات وحشی در چین و برخی از کشورهای دیگر در بازارهای محلی به فروش می رسند و به عنوان غذا مورد استفاده قرار می گیرند.
– پلاک ۵۲: در خصوص نوع جدید ویروس کرونا که به نام کووید ۱۹ شناخته می شود، برای ما توضیح دهید. از کجا وارد زندگی بشر شده است؟
عامل بیماریCovid-19 ، ویروسی به نام SARS-COV-2 ( قبلا با نام nCOV-19 شناخته می شد) است. خانواده ویروس های کرونا که هفت ویروس هستند، چهار ویروس عامل ایجاد سرماخوردگی و دو ویروس دیگر عامل بروز بیماری های SARS و MERS شناخته شده اند. شیوع بیماری Covid-19 در اواخر ماه دسامبر سال ۲۰۱۹ در ووهان چین مشاهده و منشاء ویروس از خفاش گزارش شده است. این پرنده در کنار بسیاری دیگر از حیوانات وحشی در چین و برخی از کشورهای دیگر در بازارهای محلی به فروش می رسند و به عنوان غذا مورد استفاده قرار می گیرند. نتیجه مطالعات ژنتیکی نشان می دهد که SARS-COV-2 از خفاش به انسان انتقال یافته است. این پدیده نتیجه بروز تعداد بی شماری جهش ژنتیکی در ماده ژنتیکی (RNA) این ویروس بوده که توانایی آلوده کردن و ایجاد بیماری در انسان رابرای این ویروس فراهم ساخته است.
– پلاک ۵۲: آخرین وضعیت پیشرفت این بیماری در دنیا و کانادا چگونه است؟
متاسفانه این بیماری در حال حاضر در بیش از ۱۰۸ کشور دنیا شیوع پیدا کرده و بیش از ۱۲۵،۰۰۰ نفر را آلوده کرده است. تعداد افرادی که بر اثر این بیماری فوت کرده اند بالغ بر ۴،۶۰۰ نفر گزارش شده است. البته خوشبختانه تا کنون بیش از ۶۶،۰۰۰ نفر از افراد بیمار بهبود یافته اند. در کانادا تا به حال ، تعداد ۱۱۷ مورد بیماری Covid-19 تایید شده که تنها ۱ مورد مرگ یک مرد بالای ۸۰ سال در استان بریتیش کلمبیا در اثر تماس با ویروس در داخل خاک کانادا بوده که این مورد زنگ خطری برای انتشار گسترده تر این ویروس در کانادا محسوب می شود. البته آژانس بهداشت کانادا CDC خطر گسترش بی رویه این بیماری را در کشور بالا نمی داند.
– پلاک ۵۲: آیا می توانیم امیدوار باشیم که بشر از پیک شیوع این بیماری گذشته است؟
گرچه آخرین موارد فوت ناشی از Covid-19 در چین به صورت فزاینده ای کاهش پیدا کرده است اما در حال حاضر به نظر می رسد که در پیک بیماری در سایر کشورهای درگیر قرار داریم.
– پلاک ۵۲: آیا میزان کشندگی این ویروس جدید از سایر اعضای خانواده اش بیشتر است؟
میزان کشندگی بیماری Covid-19 در حدود ۳ تا ۴ درصد گزارش شده که البته این میزان در گروه های سنی و کشورهای مختلف تفاوت ها زیادی را نشان می دهد. باید به این موضوع هم توجه کرد که این آمار با پهنه غربالگری (Screening) رابطه معکوس دارد و درصورتی که در کشوری تعداد کمتری از بیماران مشکوک به این بیماری مورد آزمایش قرار بگیرند، درصد کشندگی بیماری بالاتر محاسبه و گزارش می شود. اما در یک نگاه کلی گروه های سنی بالا و افراد با ناراحتی های زمینه ای مثل بیماری های تنفسی و نقص ایمنی بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
– پلاک ۵۲ : با توجه به اینکه در آمریکای شمالی در بسیاری از خانواده ها، حیوان خانگی مخصوصا سگ و گربه عضوی از خانواده محسوب می شود، آیا این حیوانات می توانند ناقل ویروس کووید ۱۹ به انسان باشند؟
خوشبختانه تا حالا تنها یک مورد آلودگی خفیف سگ با SARS-COV-2 در هنگ کنگ گزارش شده و هیچ شواهدی مبنی بر انتقال این ویروس توسط حیوانات خانگی به انسان در دست نیست و بر اساس اطلاعات موجود، نگرانی در این زمینه وجود ندارد.
احتمال آلودگی با روزنامه به صورت بالقوه وجود دارد. البته سایر اشیا نظیر موبایل، اسکناس، کارت بانکی و سایر مواردی که به صورت روزمره استفاده می شوند، شانس انتقال ویروس را بیشتر دارند.
– پلاک ۵۲: برای کمک به جلوگیری از توسعه این بیماری و یا جلوگیری از ابتلا به آن چه توصیه ای دارید؟
توصیه های سازمان بهداشت جهانی به مردم شامل شستشوی مرتب دست ها با آب و صابون به مدت حداقل ۴۰ تا ۶۰ ثانیه است. همچنین عدم تماس دست ها با چشم و بینی و دهان از موارد مهم دیگر است. ضمنا در صورتی که فردی عطسه و یا سرفه می کند، باید از ماسک استفاده کند. این ها توصیه های بهداشتی مشترک با بیماری آنفولانزا است.
– پلاک ۵۲: به عنوان یک نشریه فرهنگی، حفظ سلامت مردم برای ما بیشترین اولویت را دارد. در این خصوص آیا نشریاتی که در شرایط غیربهداشتی در جامعه توزیع می شوند و در طول روز بارها و بارها دست افراد مختلف ( و یا حیوانات) با آن ها تماس پیدا کرده و سرانجام سر از خانه مردم در می آورند، می توانند بستری برای انتقال این ویروس و یا سایر بیماری های مشابه در جامعه تلقی شوند؟
احتمال آلودگی با روزنامه به صورت بالقوه وجود دارد. البته سایر اشیا نظیر موبایل، اسکناس، کارت بانکی و سایر مواردی که به صورت روزمره استفاده می شوند، شانس انتقال ویروس را بیشتر دارند. در مجموع رعایت نکات بهداشت فردی و اجتماعی و کمک به تقویت سیستم ایمنی بدن با تغذیه مناسب، استفاده از نور آفتاب، فعالیت بدنی در هوای آزاد و حفظ نشاط برای کمک به پیشگیری از این بیماری حائز اهمیت هستند.
– پلاک ۵۲: متاسفانه هر روز شاهد اخبار بسیار ناگوار درباره با این بیماری و آمار دردناک انسان هایی که به آن مبتلا شده اند و یا جان خود را از دست داده اند هستیم. آیا شما خبر خوشایندی در خصوص پیشرفت های پزشکی برای درمان این بیماری برای خوانندگان پلاک ۵۲ دارید؟
علی رغم گذشت زمان نسبتا کوتاه از شیوع Covid-19، تحقیقات گسترده ای روی ویروس این بیماری و راه های مقابله با آن آغاز شده است. این فعالیت ها شامل شناسایی دقیق گیرنده ویروس SARS-COV-2 بوده که خوشبختانه نتایج رضایت بخش اولیه ای از تاثیر داروهایی که برای سایر بیماری های ویروسی مانند ایدز، ابولا و سارس وجود دارد برای درمان این بیماری نیز حاصل آمده است. مطالعات ساخت واکسن SARS-COV-2با تمرکز بر گیلکو پروتئین سطحی ویروس (S) نیز در دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی و شرکت های ساخت واکسن در جریان است و امید می رود به زودی برای درمان و پیشگیری در برابر این بیماری مورد استفاده قرار گیرند.
آخرین وضعیت بیماری کرونا
* آمار ارائه شده تا تاریخ ۱۱ مارچ ۲۰۲۰ می باشد. برای اطلاع از آخرین وضعیت بیماری کرونا ، کلیک کنید.
