دکترمرجان رضاتاجی

خالی بندی در لغت نامه دهخدا

لغت نامه دهخدا و دایره المعارف های دیگر ریشه خالی بندی را خلعت بندی می دانند. و از آن جا که زبان دائماً در حال تغییر و تحول می باشد، پُر واضح است که این واژه هم چون سایر واژگان دچار تطور و تحول زبانی شده باشد.

خلعت بندی در معنای زیور و زینت بستن است. از آنجا که زیور و زینت به ارزش و اعتبار واقعی افراد نمی افزاید و امری است که تنها جنبه کاذب و ظاهری دارد بنابراین خلعت بندی معنی کنایی پوچی و بی محتوایی را در بر می گیرد.

هدف از این تعاریف، تنها خالی بستن برای شما مخاطب عزیز بود در باب واژه خالی بندی و اینکه انسان آگاه با چه سهولتی قابلیت پذیرش مفاهیم کذب را دارد و چه بسا بسیاری از افراد از این خصلت آدمی برای منفعت های شخصی خویش و پیشبرد اهداف ناپاکشان بهره می برند.

از کجا آمده است؟

اما به راستی ریشه شناسی و پیشینه این واژه چیست؟ ظهور و تولد این کلمه به سال ها پیش یعنی زمان سلطنت رضا شاه بر می گردد! نقل می کنند که در زمان رضاشاه به دلیل کمبود اسلحه، بعضی از پاسبان هایی که گشت می دادند فقط غلاف خالی اسلحه یعنی همان جلدی که اسلحه در آن قرار می گیرد را روی کمرشان می بستند و در واقع اسلحه ای در کار نبود. دزدها و شبگردها وقتی متوجه این قضیه شدند برای اینکه همدیگر را مطلع کنند به هم می گفتند که طرف “خالی بسته” و منظورشون این بود که فلان پاسبان اسلحه ندارد و غلاف خالی اسلحه را دور کمرش بسته به این معنی که در واقع برای ترساندن ما بلوف می زند که اسلحه دارد و روی همین اصل بود که واژه خالی بندی رواج پیدا کرد.

ولی این واژه هیچ ارتباطی به دروغگویی و لاف زدن به صراحت زمان حاضر نداشت.