گفتگو با بازیگری که چهار ساعت ممتد در آکواریومی پر از آب اجرا می‌کرد

بهمن عباس‌پور طراح و کارگردان پرفورمنس «هفتاد و شش دوصفر» که در گالری پاییز خانه هنرمندان ایران اجرا می‌شود. درباره شکل‌گیری این اثر گفت:

این پرفورمنس در یک آکواریوم اتفاق می‌افتد که در آن من به عنوان اجراگر و یک سمبل اسکلت‌مانند که از چیزهای مختلفی چون استخوان حیوانات، گونی، برگ درخت نخل، بطری آب‌معدنی و … تشکیل شده روبروی هم نشستیم و در طول اجرا چالش‌هایی بین‌مان شکل می‌گیرد.

تیاتر هفتاد و شش دو صفر

 

ایده اصلی تیاتر ۷۶۰۰

ایده شکل‌گیری این پرفورمنس با توجه به اقتضای این روزهای تئاتر و در شرایطی شکل گرفت که در طول ۲سال گذشته شاهد وضعیت بسیار نامناسب هنرمندان تئاتر بودم. وی ادامه داد:

در شرایطی که جامعه درگیر بیماری کرونا است شاهد بودیم که گروه‌های زیادی به امید اجرای تئاتر دور هم جمع شدند اما بحران کرونا یا باعث لغو اجراها شد و یا کارها در همان مرحله تمرین متوقف شدند. این مساله باعث شد به این نتیجه برسم که رفتن به سمت تئاتر امکان‌پذیر نیست و در صورتی که بخواهم گروهی را برای اجرا دعوت به همکاری کنم اگر اجرای نمایش متوقف شود و یا اعضای گروه به کرونا مبتلا شوند، تکلیف این همه وقت و انرژی خودم و دوستانم چه خواهد شد از این رو بروز کرونا در شکل‌گیری این پرفورمنس بسیار مهم بود.

این نویسنده و کارگران تیاتر درباره ایده اصلی این پرفورمنس ۴ساعته توضیح داد:

در طول ۲سال گذشته بسیاری از هموطنانمان عزیزانشان را از دست دادند و جامعه هنر نیز در سوگ از دست دادن هنرمندان و همکاران بسیاری نشسته است این اتفاقات بسیار دردناک است از این رو این اثر نمایشی در واکنش به وضعیتی که این روزها خیلی از ما با آن روبرو هستیم تنهایی انسان امروز را به تصویر می‌کشد.

در واقع مخاطب در این پرفورمنس با آکواریوم تنهایی انسان روبرو است که در آن با خودش، خاطراتش و تنهایی‌هایش دست و پنجه نرم می‌کند. انسان عملاً یک موجود اجتماعی است اما انفرادی بودنش هم هیچ گاه نمی‌تواند رهایش کند و شرایط پیش آمده به واسطه بیماری کرونا نیز به میل به تنها بودن او افزوده است از این رو تصمیم گرفتم با اجرای یک کار تک نفره این تنهایی را به تصویر بکشم.

تیاتر هفتاد و شش دو صفر

عباس‌پور یادآور شد:

به نظر می‌رسد همه ما با وجودی که در اجتماع و خانواده حضور داریم اما در عین حال خودمان را در یک آکواریوم شخصی استتار کرده‌ایم و با خود، فلسفه وجودی مان، خاطرات و اندیشه‌هایمان در چالش هستیم. چالش انسان با خودش تبدیل به یک بازی دوار شده به شکلی که انسان مدام به تابوها و خاطرات و تجربیات گذشته‌اش نزدیک می‌شود، با آنها زندگی می‌کند و بعد دوباره از آنها فاصله می‌گیرد. این رفت و برگشت خاطره‌ها اساس شکل‌گیری پرفورمنس «هفتادوشش دو صفر» است.

وی با اشاره به دلیل انتخاب آکواریوم به عنوان مکان رویداد عنوان کرد:

انتخاب آکواریوم از این رو صورت گرفت که بتوانم حرکت سیال ذهن را با آب بهتر به نمایش بگذارم و فضای رویایی تری را به اثر ببخشم. در فضای آب این مساله برای انسان تداعی می‌شود که انگار همچنان در رحم مادرش است و در این فضا خاطراتش را مرور می‌کند.

در این پرفرومنس شخصیت اصلی چالش‌هایی را با اسکلت که به مثابه خاطرات گذشته و تنهایی‌اش است، دارد؛ گاهی او را در آغوش می‌کشد و گاهی دست به خفه کردنش می‌زند و گاهی این اسکلت است که او را به زیر آب می‌کشد و خفه می‌کند که این روند مدام در حال تغییر و تکرار شدن است. انسان‌ها در ذهنشان رنج‌ها و خاطراتی را تحمل می‌کنند که آزارشان می‌دهد. راهی برای خلاصی از این درد و رنج‌ها نیست و مجبور هستند که آنها را تحمل کنند بنابراین یکی از دلائلی که باعث شد این پرفورمنس ۴ ساعته باشد همین تاکید بر تداعی و رفت و برگشت خاطرات انسان‌ها در طول زمان است.

تیاتر هفتاد و شش دو صفر

نویسنده نمایش با اشاره به اینکه در این پرفورمنس قصد داشته قضاوت مخاطب را به چالش بکشد، گفت:

در این اثر نمایشی هر کدام از مخاطبان از یک زاویه به کار نگاه می‌کنند و هرکدام برداشت خود را از اتفاقاتی که روایت می‌شود، دارند. برای من مهم بود که مخاطب را وارد یک زندگی شخصی کنم تا از زاویه دید خودش آن شخص را قضاوت کند در حالی که ممکن است واقعیت چیز دیگری باشد که این مساله را بسیار در زندگی خودمان شاهد هستیم.


گپ و گفت با بابک کریمی، مدرس، تدوینگر و بازیگر سینما و تلویزیون در ایران و اروپا (تماشا کنید)


طراحی فضا و اجرا پرفورمنس

وی درباره طراحی فضا و چگونگی آماده شدن برای اجرای این پرفورمنس بیان کرد:

برای اجرای این کار نیاز به تمرین‌های سخت و فشرده و نفس‌گیری مناسب و طولانی مدتی داشتم از این رو مدت زیادی را در رودخانه جاجرود به تمرین پرداختم.

تیاتر هفتاد و شش دو صفر

نوید شکروی طراح صحنه و نور نمایش علاوه بر طراحی آکواریوم، در فضای گالری نیز چیدمانی از سنگ‌های معلق را نیز طراحی کرده است که نشان دهنده زمان سکونی است که انگار منفجر شده. اصولاً این پرفورمنس در بی زمانی و بی مکانی روایت می‌شود. همچنین برای درک بهتر مخاطب و دیدن زوایایی که ممکن است از دیدش پنهان بماند نیز از ویدئو آرت استفاده کرده‌ایم که قبل از ورودش به گالری با آن مواجه می‌شود. وی درباره انتخاب این نام برای پرفورمنس توضیح داد:

 ۷۶۰۰ کدی است که بین خلبان و برج مراقبت ردوبدل می‌شود و زمانی خلبان این کد را اعلام می‌کند که دیگر هیچ سیستم ارتباطی با برج مراقبت ندارد.

از این رو تنها راهی که برای نجات هواپیما وجود دارد استفاده از سیستم‌های بدوی و اولیه مثل اطلاع به دیگر هواپیماها برای خارج شدن از مسیر هواپیمای مذکور و یا روشن کردن چراغ‌های فرودگاه برای دیده شدن توسط خلبان است. در این وضعیت هیچ کاری از دست کسی ساخته نیست و تنها خود خلبان است که باید تصمیم بگیرد و تلاش کند که هواپیما را سالم به زمین بنشاند. به همین دلیل برای تاکید بر تنهایی که انسان امروز با آن روبرو است از این کد استفاده کردم. عباسپور در پایان ادامه داد تور‌های جهانی این پرفورمنس به زودی و با آغاز سال ۲۰۲۲ شروع می‌شود.