معرفی کتاب : اندازه گیری نادرست زندگی 

معرفی کتاب

اندازه گیری نادرست زندگی

چرا تولید ناخالص داخلی معقول به نظر نمی رسد

اثری از ژوزف ای.استیگلیتز، آمار تیاسن، ژان پل فیتوسی

با مقدمه‌ای از نیکلاس سار کوزی

ترجمه دکتر سید احمد طاهری بهبهانی

برای دهه ها شاخص تولید ناخالص داخلی یا GDP معیاری برای سنجش موفقیت اقتصاد کلان یک کشور محسوب شده و می شود. تعریف استاندارد تولید ناخالص داخلی عبارت است از:

ارزش بازاری (ارزش پولی) تمامی کالاها و خدمات نهایی تولید شده در داخل مرزهای یک کشور طی دوره ی زمانی خاص

پس از کنفرانس برتون وودز در سال ۱۹۴۴، بسیاری از کشورها GDP را به‌عنوان سیستم استاندارد اندازه‌گیری اقتصادهای ملی اتخاذ کردند.

اما چیزی که دهه هاست این شاخص را زیر سوال برده است، که این شاخص تنها به میزان تولید توجه کرده و به میزان مصرف و مصرف کننده توجهی ندارد. در واقع در این معیار مهم اقتصادی جایگاه انسان خالی است.

با وجود اعلام افزایش رقم GDP از سوی دولت ها بسیاری از مردم عادی تغییرات مثبتی در زندگی خود نمی بینند و هر سال خود را فقیرتر از سال پیش احساس می کنند.

همین مسئله باعث شده است تا با وجود اعلام افزایش رقم GDP از سوی دولت ها بسیاری از مردم عادی تغییرات مثبتی در زندگی خود نبینند و هر سال خود را فقیرتر از سال پیش احساس می کنند. این جریان باعث شده تا مردم ارقام اعلام را دروغ بپندارند، و با خود فکر کنند چگونه ممکن است که تولید ناخالص داخلی افزایش می یابد اما هر سال خود را مفلس تر می یابند؟

با این حقیقت که این ارقام حقیقی است پس اشکال کار در کجاست؟

اجازه بدهید به زبان بسیار ساده ایراد اصلی تولید ناخالص داخلی را اینطور بیان کنیم. GDP تنها و تنها بر میزان مصرف بیشتر تاکید دارد. یعنی اگر طوفانی سهمگین بوزد و یا دیگر رویدادهای نابودگر اتفاق بیفتند، ممکن است ضربه بزرگی به مردم برسد اما به دلیل بازسازی میزان مصرف بالا می رود و میزان GDP بیشتر خواهد شد.

تولید ناخالص داخلی نمی تواند حتی میزان توزیع مناسب و عادلانه ثروت را در جامعه مشخص کند و همانطور که گفتیم بر میزان شادی و رضایت آحاد جامعه نیز تمرکزی ندارد.

در سال 2008 تنها اندکی پیش از سقوط اقتصادی بزرگ آن سال، ریاست جمهوری وقت فرانسه نیکلاس سارکوزی با توجه به اینکه اعتقاد داشت شاخص هایی مانند GDP تنها می توانند سرپوشی باشند بر مشکلاتی که مانند آتش زیر خاکستر عمل می کنند و می توانند در نهایت ارکان دموکراسی را در معرض خطر جدی قرار دهند.

شاهد مثال او آغاز بهار عربی در کشور تونس در سال 2008 بود که پیش از آن به نظر می رسید از شاخص GDP فوق العاده ای در میان کشورهای شمال آفریقا برخوردار بود.

سارکوزی به این جهت هیئتی را برای بررسی وضع موجود و ارائه راهکارها دعوت به همکاری کرد. از جمله جوزف استیگلیتز برنده جایزه نوبل و مشاور سابق دولت کلینتون، ژان پل فیتوسی استاد اقتصاد سارکوزی در دانشگاه ساینسز پو انسیتیتو مطالعات سیاسی پاریس و آمارتیا سن مبدع شاخص توسعه انسانی و برنده جایزه نوبل اقتصاد بود.

با وجه به اینکه هدف اقتصادی دولت ها در سالیان اخیر مبتنی بر تولید بود تا شاخص های اتصادی را مثبت کنند؛ هیئت پیشنهاد می داد که باید تایید را از روی تولید اقتصادی برداشته و بر اندازه ی گیری میزان رفاه و شادمانی مردم منتقل کنیم.

هیئت در این راه توصیه های بسیار مهمی را مطرح می کند، که شامل دوازده توصیه است. از جمله مهم ترین این توصیه ها می توان به این موارد اشاره کرد:

هنگامی که رفاه مادی را ارزیابی می کنید، به درآمد و مصرف توجه داشته باشید تا به تولید؛

بر بعد خانوار تاکید کنید؛

درآمد و مصرف را مشترکا همراه با ثروت مورد توجه قرار دهید؛

بیشتر به توزیع درآمد، مصرف و ثروت اهمیت دهید

؛ معیارهای درآمد را به فعالیت های غیر بازاری گسترش دهید؛

کیفیت زندگی به شرایط برون گرایانه و عینی و ینز توانایی های مردم بستگی دارد؛

شاخص های کیفیت زندگی در کلیه ابعاد پوشش داده شده می بایست بطریق جامعی نابرابری ها را ارزیابی کنند و…

کیفیت زندگی شامل یک رشته کامل عواملی است که باعث شده اند که عمر ارزش زندگی کردن را داشته باشد، که بسیاری از آنها با معیارهای پولی سنجش نمی شوند.

مطالعه کنید :

سر و دست و قلب نوشته دیوید گودهارت

اول شخص مفرد

اوضاع خیلی خراب است: کتابی درباره امید

نویسندگان کتاب نه تنها ایرادها را نشان داده اند بلکه تمرکز خویش را بر این گذاشته اند که چگونه می توان راهکارهایی قابل قبول و البته عملی برای رسیدن به شناختی بهتر برای فهم اینکه مردم در جوامع چقدر شاد و خوشبختند.

با این حال نویسندگان اذعان دارند که با چالش های فراوانی مواجه شده اند. برای مثال همه چیز به پول منتهی نمی شود. مانند نابرابری جنسیتی، یا امواج مهاجران که به کشورهای مهاجر پذیر می روند با نابرابری های قومی و نژادی مواجه می شوند، یا موانع در اموری مانند آموزش و … در کل ابعاد مختلف زندگی چنان پیچیده است که توجه به تمامی آنها بی نهایت مشکل است.

باید گفت که کتاب نه تنها برای متخصصان امر مانند اقتصاددانان و جامعه شناسان و دولتمردان مناسب است بلکه می تواند برای مخاطبان عام نیز قابل توجه و آموزنده باشد.

کیفیت زندگی شامل یک رشته کامل عواملی است که باعث شده اند که عمر ارزش زندگی کردن را داشته باشد، که بسیاری از آنها با معیارهای پولی سنجش نمی شوند. به همین دلیل توصیه می کنند دولت ها به رفاه و آسایش های درونی افراد مانند شادی و غرور و درد و غصه و … نیز توجه کنند. همچنین توصیه می کنند تا معیارهای سلامت و آموزش و حق داشتن مسکن و شغل و … مورد توجه قرار گیرد. در پایان نویسندگان توصیه می کنند ارزیابی ها به گونه ای طراحی شوند که ارتباط میان بخش های زندگی را ممکن کنند.

دکتر سید احمد طاهری بهبهانی مترجم اندازه‌گیری نادرست زندگی: چرا تولید ناخالص داخلی مدیر عامل بانک‌های مختلفی چون: بانک سامان، بانک شارجه و مدیرعاملی بانک اسلامی دبی بوده است.

او با توجه به اهمیت کتاب و کتاب‌خوانی، این کتاب را در فروردین 1400 در نشر گویا چاپ و به دکتر بیات، مدیر عامل مرکز فابا نیز هدیه داده است. این کتاب به خوبی و با زبانی ساده تمامی ابعاد مختلف رفاه در جامعه و همچنین سنجش آن را شرح داده است.  به همین جهت باید گفت که کتاب نه تنها برای متخصصان امر مانند اقتصاددانان و جامعه شناسان و دولتمردان مناسب است بلکه می تواند برای مخاطبان عام نیز قابل توجه و آموزنده باشد.