ایران باید زنده بماند 

صبح روز جمعه، هفتم آبان‌ماه، پیامی کوتاه در صفحه رسمی خانم درودی در اینستاگرام از درگذشت او حکایت داشت. ایران درودی از پیشگامان هنرهای تجسمی معاصر ایران و در کنار نقاشانی چون بهجت صدر و منیر فرمانفرماییان از زنان پیشتاز در این عرصه بود.

ایران درودی در شهریورماه گذشته به بیماری کووید ۱۹ مبتلا شد، اما پس از بستری شدن در بیمارستان و درمان موفق به خانه بازگشت.

خانم درودی در مطلبی پس از مرخص شدن از بیمارستان نوشته بود:

«ایران باید زنده بماند.»

او در مصاحبه‌ای گفته بود:

“در جهان مردسالاری، من امتیاز زیادی را به عنوان زن از دست داده‌ام ولی با مبارزه‌ خستگی‌ناپذیر چندین برابر آن را با اعتماد به نفسی که دارم به‌دست آورده‌ام.”

او همچنین کارگردان، نویسنده، منتقد هنری و استاد دانشگاه رشته تاریخ هنر نیز بود. او در سال 1315 در خراسان و در خانواده‌ای سرشناس به دنیا آمد. خاندان پدری از بازرگانان صاحب نام خراسان، و خانواده­ ى مادری از بازرگانان قفقازبودند که پس از انقلاب شوروی به ایران مهاجرت کرده و در مشهد اقامت گزیده بودند.

درّودی با علاقه‌ای که از کودکی به نقاشی داشت‌ پس از اتمام تحصیلات متوسطه، راهی فرانسه شد و تحصیلات خود را در دانشکده­ ی عالی هنرهای زیبای پاریس بوزار به پایان رساند.

او در بروکسل برای شفاف کردن رنگ‌های نقاشی دوره­ ی ویترای را درآکادمی سلطنتی بروکسل گذراند و تاریخ هنر را در مدرسه لوور پاریس فراگرفت.

درسال 1347 به سفارش شرکت آی.تی.تی که لوله کشی نفت آبادان به ماهشهر را انجام داده بود تابلوی نفت ایران را خلق کرد. تابلویی که تصویر آن با تیراژى چند میلیونی در مطبوعات مهم امریکا از قبیل لایف، تایمز، نیوزویک به چاپ رسید و احمد شاملو نام رگ های زمین، رگ های ما را بر این شاهکار نهاد.
ایران درّودی در دهه ی 40 پس از نمایش آثارش در گالری­ های مختلف، برای آموختن کارگردانی و تولید برنامه­ های تلویزیونی به انستیتو آر.سی.ال نیویورک رفت. در نیویورک با پرویز مقدّسی که در رشته­ ی کارگردانی سینما و تلویزیون تحصیل می­ کرد آشنا شد و با او ازدواج کرد. چندى بعد درّودی به همراه همسرش به ایران بازگشت و در سازمان تازه تاسیس تلویزیون در سمت تهیه کننده و کارگردان برای مدت 6 سال به فعالیت پرداخت. حاصل این فعالیت تهیه و کارگردانی بیش از 80 فیلم مستند تلویزیونی موفق از هنرمندان ایران و جهان بود که سبب شد دانشگاه صنعتی شریف از او دعوت به عمل آورد تا به عنوان استاد افتخاری، تدریس تاریخ و شناسایی هنر را در این دانشگاه برعهده گیرد.
برگزاری ۶۴ نمایشگاه انفرادی و شرکت در بیش از250 نمایشگاه گروهی در کشورهای اروپایی، ایران، مکزیک، ژاپن وآمریکا است. انتشار مقالات و نقدهای تحقیقی و هنری در مطبوعات ایران، ایراد سخنرانی در مراکز فرهنگی و هنری دنیا، تهیه و کارگردانی بیش از 80 فیلم مستند تلویزیونی از هنرمندان ایران و جهان، نگارش و انتشار کتاب زندگینامه خودنوشت «در فاصله‌ی دو نقطه…!» حاصل بیش از۶٠ سال فعالیت همه جانبه ­ی او در عرصه ­ی هنر معاصر ایران است که تا امروز ادامه دارد. فعالیت‌‎هایی که در کنار نشست و برخاست با بزرگانی چون آندره مالرو ، سالوادور دالی، ژان کوکتو، آنتونیو رودریگز، احمد شاملو و… و بیان منحصر به فرد وی در نقاشی، او را به یکی از مهم‌ترین نقاشان ایران و جهان بدل کرده است.

موزه هنرهای معاصر تهران، موزه هنرهای زیبای کرمان، کاخ موزه سعد آباد، کاخ صاحبقرانیه، موزه ایکسل بلژیک و موزه هنرهای معاصر نیویورک از جمله مکان‌هایی‌ هستند که در کنار مجموعه داران سرشناس، آثار ایران درّودی را در گنجینه خود دارند.

ایران درّودی در آخرین فعالیتش، بعد از تاسیس بنیادی در سال 1390، 195اثر برگزیده­ ى خویش را که  طى ۴٧ سال با هدف ارائه در موزه ­­ی شخصی خود حفظ کرده بود، به صورت محضری به این بنیاد و مردم ایران بخشید، وهزینه ی ساخت موزه را از محل فروش منزلش در پاریس تامین کرد.

در اسفند ماه سال 1394 شهردارى تهران قطعه زمینى واقع در خیابان سید جمال الدین اسد ابادى، جهت بهره بردارى موزه­ ی اثار نقاشی ایران درّودی در نظر گرفت. متاسفانه مراحل ادارى ان بیش از انتظار به طول انجامید، سرانجام در خردادماه 1397 شوراى اسلامی شهر تهران بهره بردارى از زمین مذکور را پس از دوسال وچهار ماه با اکثریت آراء تصویب کرد. اکنون  بنیاد بی ­صبرانه منتظر ابلاغ رسمى آن است تا کار ساختمان موزه شروع شود.

خانم درودی در فرانسه با شخصیت‌های برجسته جهان هنر از جمله سالوادور دالی آشنا شد. او در بیش از ۶۳ نمایشگاه انفرادی و بیش از ۲۵۰ نمایشگاه گروهی در ایران و سراسر جهان آثار خود را به نمایش گذاشت و با نوشتن کتاب «در فاصلهٔ دو نقطه» نویسندگی را نیز تجربه کرد.

گپ و گفت با بابک کریمی، مدرس، تدوینگر و بازیگر سینما و تلویزیون در ایران و اروپا (تماشا کنید)

او در آخرین گفت‌وگوی خود با رادیوفردا به مناسبت نوروز سال ۱۴۰۰ گفته بود:

«پیشنهادم به هموطنانم این است که ایران را علی‌رغم زخم‌هایش دوست بداریم و سپاسمند هویت‌مان باشیم. ارزش ایرانی بودن‌مان را بدانیم و حفظش کنیم.»

ایران درودی در سال‌های اخیر به طور مداوم پیگیر افتتاح موزه‌ای به نام خود بود تا آثارش در آن به یادگار بماند. به نوشته روزنامه ایران در سال ۹۸، قرار است ۱۹۵ تابلو از این هنرمند که به صورت محضری به ملت ایران بخشیده شده، بعد از ساخت موزه‌ای در خیابان یوسف‌آباد به نمایش گذاشته شود.

به نوشته خبرگزاری ایرنا، هشت اثر خانم درودی در گنجینه‌ موزه‌ هنرهای معاصر تهران و دیگر موزه‌های ایران و برخی از آثارش در دیگر موزه‌های دنیا نگهداری می‌شود.

یکی از این آثار به نام “رگ‌های زمین، رگ‌های ما” که با مضمون نفت ایران کشیده شده بود در تیراژی وسیع در مطبوعات جهان منتشر شد.

احمد شاملو، شاعر سرشناس ایرانی، در شعری که در سال ۱۳۵۱ به ایران درودی تقدیم کرد نوشت:

“پیش از تو/ صورتگران بسیار/ از آمیزه‌ی برگ‌ها/ آهوان برآوردند…

تمامی‌ِ الفاظِ جهان را در اختیار داشتیم و/ آن نگفتیم/ که به کار آید/ چرا که تنها یک سخن/ یک سخن در میانه نبود:

ــ آزادی!

ما نگفتیم

تو تصویرش کن!”

خانم درودی در جوانی در مدرسه هنرهای زیبای پاریس در رشته نقاشی تحصیل کرده بود.

ایران درودی علاوه بر نقاشی، در مستندسازی و آموزش تاریخ هنر نیز سابقه داشت.

او برای آموختن فیلمسازی به آمریکا رفت و در نیویوک با پرویز مقدسی، که او هم دانشجوی کارگردانی بود، آشنا شد و ازدواج کرد.

ایران درودی می‌گفت  آزادگی  همسرش تاثیر مثبتی بر او داشت و کمک کرد تا به خودش باور داشته باشد.

این مضمون سرسختی و اعتماد به نفس در بسیاری از گفته‌های او تکرار می‌شد.

خانم درودی گفته بود:

“وقتی من به دنیا آمدن نامادری پدرم به مادرم گفت برای زاییدن این بچه زشت، چرا این همه درد؟ و این در حافظه خانواده همیشه باقی ماند و من برای این خیلی جنگیدم و تلاش و مبارزه من از اینجا شروع می‌شود.”

یکی دیگر از مضامین دیگری که او بر آن تاکید داشت علاقه‌اش به تاریخ و به مردم ایران بود.

خانم درودی گفته بود:

“مفتخرم که نامم ایران است و وصیت کرده‌ام که روی سنگ قبرم فقط نام ایران را بنویسند. برایم خوشحال باشید  “

ساخت موزه‌ای به نام ایران درودی برای نمایش آثار او از سال ۱۳۹۵ آغاز شده است.