الا فیتزجرالد (Ella Fitzgerald) یکی از خوانندگان پرآوازه‌ موسیقی جاز در قرن بیستم است (April 25, 1917 – June 15, 1996) . او به‌خاطر داشتن صدایی رسا به  اولین بانوی آواز شهرت پیدا کرده و در طول فعالیت حرفه‌ای‌اش به «لیدی الا» نیز معروف بوده است. او را بزرگ‌ترین خواننده زن همه ادوار دانسته‌اند و صدایش را معیاری برای تمیز دادن صدای درست از صدای نادرست می‌دانند. او اولین بانوی رنگین پوست برنده جایزه گرمی است که ۲۰ باز نامزد و ۱۳ بار برنده این جایزه شد.

 

در ژانویه 1935 ، او فرصت یافت که به مدت یک هفته در خانه اپرای هارلم با گروه Tiny Bradshaw به اجرای برنامه بپردازد. در این مدت ، او با درامر و رهبر گروه چیک وب آشنا شد و در گروه شروع به آواز خواندن کرد. او آهنگ های ‘Love and Kisses’ و ‘(If You Can’t Sing It) You’ll Have to Swing It (Mr. Paganini)’ را با گروه ضبط کرد که به فوریت های اصلی تبدیل شدند.

در سال 1938 ، او ‘A-Tisket، A-Tasket’ را نوشت ، که یک موفقیت بزرگ بود و به دنبال آن یک موفقیت دیگری : ‘من سبد زرد خود را پیدا کردم’.


پس از مرگ چیک وب در سال 1939 ، الا رهبر گروهی شد که نام آن را به الا و ارکستر معروف خود تغییر داد. او بین سالهای 1935 و 1942 حدود 150 ترانه را با ارکستر ضبط کرد. وی همچنین با ارکستر بنی گودمن ضبط کرد.

در سال 1942 ، او برای شروع یک کار انفرادی گروه را ترک کرد و با لیبل Decca قرارداد امضا کرد. او همچنین به طور منظم برای هنرمند موسیقی جاز نورمن گرانز کار می کرد و در کنسرت های فیلارمونیک او ظاهر می شد. بعداً گرانز مدیر او شد. او اولین فیلم خود را به عنوان روبی در کمدی ‘Ride’ Em Cowboy ‘در همان سال بازی کرد.

با ظهور bebop ، سبک آوازی فیتزجرالد دستخوش تغییراتی شد و در این دوره ، او شروع به گنجاندن آواز پراکنده در اجراهای خود کرد. bebop یکی از سبک‌های مهم جاز است که در دهه ۱۹۴۰ میلادی در محله هارلم نیویورک شکل گرفت.

این سبک، تا اندازه‌ای به منزله طغیان بداهه‌نوازان خلاق، در برابر قطعه‌های تجاری و ازپیش‌تنظیم‌شده گروه‌های سوینگ بود. مشخصه اصلی این سبک، اجرای سریع، تند و تیز و بی‌نهایت چیره‌دستانه، تأکید دوباره بر بداهه‌نوازی، هارمونی‌های پیچیده و ریتم‌های غیر قابل پیش‌بینی است.

 نقش آفرینی بر روی پرده نقره ای

الا فیتزجرالد گهگاه در فیلم های سینمایی هم نقش آفرینی می کرد. یکی از برجسته ترین کارهای سینمایی او ، نقش خواننده مگی جکسون در فیلم جاز ‘Blues Pete Kelly’ در سال 1955 است.

او در نمایش های تلویزیونی مانند ‘نمایش Frank Sinatra’ ، ‘The Andy Williams Show’ و ‘The Pat Boone Chevy Showroom’ مهمان حضور داشت.

جوایز و دستاوردها

الا فیتزجرالد  ۲۰ بار نامزد جایزمی گرمی شد و ۱۳ جایزه را از آن خود کرد. در سال 1958 ، او دو جایزه گرمی خود را برای بهترین اجرای جاز فردی و بهترین اجرای آوازی زن برای دو کتاب ترانه ، ‘Ella Fitzgerald Sings the Duke Ellington Book Song’ و ‘Ella Fitzgerald Sings the Irving Berlin Book Song’ دریافت کرد. او در سال 1967 جایزه یک عمر دستاورد گرمی را دریافت کرد.


الا فیتزجرالد نشان افتخار از مرکز هنرهای نمایشی کندی (1979) و جایزه یک عمر فعالیت از جامعه خوانندگان (1989) را دریافت کرد.  وی در سال 1987 جایزه جورج و ایرا گرشوین را برای یک عمر فعالیت موسیقی و جایزه  و مدال UCLA به دست آورد.

مطالعه کنید :

داستان های جاز | قسمت اول : دوک الینگتون در آبادان

در سال 1990 ، وی دکترای افتخاری موسیقی را از دانشگاه هاروارد دریافت کرد. در سال 1987 ، وی مدال ملی هنر و بالاترین افتخار غیرنظامی کشور – مدال آزادی ریاست جمهوری را دریافت کرد. وی همچنین جایزه انجمن ملی برای پیشرفت رنگین پوستان و عدالت برابر و جایزه موفقیت سیاه آمریکا را نیز دریافت کرد.

تماشا کنید :
امیر محمدی نوازنده کلارینت، ساکسفن و پیانو


زندگی شخصی الا فیتزجرالد

 در سال 1941 با بنی کورنگی که فروشنده مواد مخدر بود ازدواج کرد ، اما این ازدواج در سال 1942 به جدایی انجامید. وی در سال 1947 با ری با براون ، نوازنده باس ازدواج کرد و آن ها فرزند خواهر نانتی الا را به فرزندی پذیرفتند و او را Ray Brown Jr نامیدند.

در ژوئیه 1957 ، توسط رویترز گزارش شد که الا مخفیانه با ثور اینار لارسن ، جوان نروژی در اسلو ازدواج و آپارتمانی را برای این زندگی مشترک در اسلو تدارک دیده اما همسر جوانش به زودی محکوم به پنج ماه زندان برای سرقت پول از زن جوانی شد که قبلا با او نامزد بوده است. ایم موضوع باعث خاتمه رابطه کوتاه مدت آن ها شد.

اما و پسرش رِی

فیتزجرالد یک فعال حقوق مدنی بود. او در تورهای خود اطمینان حاصل می کرد که هیچ ترتیب نشستن جداگانه ای برای افراد ‘رنگ’ یا ‘سفید’ وجود ندارد. با این حال ، او خودش در طول زندگی حرفه ای خود با تبعیض نژادی روبرو بود. در سال 1954 ، او به دلیل تبعیض نژادی از ورود به پرواز پان آمریکا را منع شد.

در سال 1993 ، وی بنیاد خیریه Ella Fitzgerald را برای اعطای کمک به کودکان بی بضاعت برای موسیقی ، آموزش و بهداشت تأسیس کرد. وی همچنین از سازمان های غیردولتی مانند انجمن قلب آمریکا ، شهر امید و بنیاد رتینا حمایت کرد.

سال های پایانی عمر فیتز جرالد چگونه گذشت؟

فیتزجرالد از دیابت حاد رنج می برد که منجر به عوارض مختلفی می شود. در سال 1993 به دلیل بیماری هر دو پایش زیر زانو قطع شد. بینایی او نیز تحت تأثیر قرار گرفت. او روزهای آخر خود را در خانه با پسرش ری و نوه 12 ساله اش ، آلیس گذراند. وی در 15 ژوئن 1996 در سن 79 سالگی بر اثر سکته مغزی درگذشت. یک مجسمه برنزی از فیتزجرالد – هنرمند آمریکایی وینی باگول –  در یونکرز ، نصب شده است.