قسمت اول

آرتیستونه دختر کوروش کبیر و خواهر کوچک آتوسا و همسر داریوش اول است. هرودوت معتقد است که او سو گلی داریوش شاه بوده است. داریوش فرمان داده بود تا مجسمه ی آرتیستونه از طلا ساخته شود و به نظر برسیوس این امر فرض تصویر شدن زنان در کارهای هنری را -که هیچ مدرک باستان شناسی تا کنون در این باره یافت نشده است- تأیید می کند.(برسیوس،۱۳۹۰: ۶۱)

پسران آرتیستونه

پسران آرتیستونه و داریوش اول یعنی آرشام و گوبریاس، به عنوان افسر فرمانده در جنگ های پارسیان خدمت کردند. نام آرتیستونه در ۲۵ متن تخت جمشید ذکر شده که در دو تای آنها آشکارا به عنوان دوکشیش (dukšiš) از او نام برده اند.(ویسهوفر،۱۳۹۰: ۹۳).

آرتیستونه جزو شخصیت های درباری بسیار ثروتمند و دارای املاک و نیروی کار فراوان بود. در الواح دیوانی اغلب به نام او برمی خوریم. او دست کم در هریک از آبادی های ورنتوش ، مدنه و کوکنگا یک کاخ داشته است. تصادفی لوحی برجای مانده که درباره ی دیدار شاه در سال ۴۹۸ ق.م. از کاخ کوگنکا گزارش می دهد، نگهداری کاخ های مدنه و کوگنکا زیر نظر کارگزاری به نام شلامانو  بوده است. احتمالا او اهل بابل بوده است.

پرداخت شراب بابت دستمزد

وقتی که ارتیستونه در جایی دیگر است طی نامه ای به شلامانو دستورهای لازم را می دهد. تعداد زیادی از این نامه ها به صورت رونبشت هایی که مخصوص بایگانی کل دیوان تخت جمشید تهیه شده ، به دست آمده است. آرتیستونه در یکی از نامه ها به شلامانو دستور می دهد که ۱۰۰۰ لیتر شراب از موجودی کاخش در کوگنکا در اختیار حسابرسی به نام گاوشه پانه بگذارد. این مقدار شراب بدون تردید حقوق حسابرس نبوده است.

دیوانسالاری برای ملکه نیز استثنا قائل نمی شد و اسناد لازم برای محاسبه درآمد و مخارج وی را مطالبه می کرد.

شاید حسابرس املاک ملکه آرتیستونه به این نتیجه رسیده است که این مقدار شراب ، علاوه بر پرداخت های قبلی ، برای اجرت مستخدمین مورد نیاز است. زیرا که او می بایست در همان محل این شراب را به کارمند دیگری به نام رتیمه تحویل دهد.(کخ، از زبان داریوش:۲۷۳) برسیوس هم به این نامه ها اشاره می کند و معتقد است این متون فرمان های کتبی اند به تاریخ سال های ۲۰ – ۲۴ سلطنت داریوش و ممهور به مهر ۳۸ که مهر شخصی آرتیستونه است.(برسیوس،۱۳۸۹: ۱۶۷). دیوانسالاری برای ملکه نیز استثنا قائل نمی شد و اسناد لازم برای محاسبه درآمد و مخارج وی را مطالبه می کرد.

مطالعه کنید :

ملکه ای در سفر

به نظر می رسد که ملکه دائما برای سرکشی از املاکش و یا برای دیدن شاه بین شوش و تخت جمشید در سفر بوده است. به او اغلب در راه ها بر می خوریم . این امر از ثبت مایحتاج او و همراهانش از طرف دیوان اداری معلوم می شود. آرد، شراب، غذای آماده، جو، آبجو، انگور و خوراکی های دیگر از این دست. ظاهرا ملکه و همراهانش در بین راه پیوسته در املاک سلطنتی اطراق می کرده اند. مثلا در سال ۴۹۸ ق.م. او همراه پسرش آرشام در سه ملک اوتیتی، هونر و میزی در عیلام برمی خوریم. این سه ملک زیر نظر یک کارگزار به نام بنومالیک که احتمالا بابلی بوده ، قرار داشته است.

ادامه دارد